________________
બે બોલ
સને ૧૯૫૮માં પ્રગટ થયેલું મારું “ભગવાન મહાવીર અને માંસાહાર” નામે પુસ્તક વાંચ્યા પછી જૈન સમાજના જાણુતા ધર્મ વિચારક, વિદ્યાવ્યાસંગી અને સમાજહિતચિંતક શ્રી કસ્તુરમલ બાંઠિચાઇનો પત્ર મળ્યો કે “મૈને મુનિ મહારાજ શ્રી ચાવિનચની વા सूचित कर दिया था कि प्रचार की दृष्टि से आपकी ‘भगवान महावीर अने मांसाहार' पुस्तक का हिन्दी अनुवाद में शीघ्र ही प्रस्तुत करुंगा। बादमें मैं ने अनुवाद का काम हाथ में लिया। अनुवाद करने पर मुझे अनुभव हुआ कि हिन्दी ग्रंथ जिन लोगों में प्रचारित होगा, उनमें यह अनुवाद मात्र पर्याप्त नहीं होगा। क्योंकि भगवान बुद्ध ' पुस्तक में मांसाहार का जैनो में प्रचार आचारांग और दशवैकालिक सूत्र के पाठों से सिद्ध किया गया है, जिनकी टीकाओ में असी अर्थ का समर्थन होता है, तो महावीर निरामिषाहारी रहे हो, परंतु अनके साधुओ में मांसाहार आपदविपद में प्रवलित था, यह काई कहे और असके समर्थन में भगवतीसूत्र के आधार पर वैसा ही अर्थ करने का आग्रह करे तो उनका कैसे कहा जा सकता है ? । अतः टीकाकारों के अर्थ विशेष का स्पष्टोकरण यदि आपने किया हो तो सूचित करें, अन्यथा वह प्रयास करें"।
આ પત્ર વાંચીને મારા જેવા આ વિષયના અજાણુ માણસમાં મૂકેલા વિશ્વાસથી મને પાનો ચડ્યો, ઉત્સાહ પ્રગટયો અને એથી જ એમણે મૂકેલા પ્રશ્નોનું મારી અલ્પ બુદ્ધિ મુજબ સમાધાન શોધવાનો મેં કંઈક પ્રયત્ન કર્યો છે.
આ બાબતનું અધ્યયન કરવાનું અને કંઈક લખવાનું મારા અંતરમાં સંવેદન થયું તેની પૂર્વભૂમિકા એ છે કે ૩૦ વર્ષ પહેલાં ભગવાન મહાવીર ઉપર થયેલા માંસાહારના આક્ષેપથી હું ચોંકી ઊડ્યો હતો, પણ ત્યારે મારે એવો અભ્યાસ નહતો, લખવાને પણ
રે મારા એવારના આક્ષેપો " પહેલાં
