________________
ને પછી !
સાગર ! એનાં નકલ કે રત્ન ! અને એના વિશાળ પેટાળની વિચારણામાં મગ્ન બની કવિ સાગર–તીરે ઊભાં રહી ગયાં ! કવિને થયું—શબ્દોના સાગર વિરાટ છે! અવગાહન છે! ને તેની સામે આ ગાગર તે
જવાંમદી ભયું એનું સાવ વામણી લાગે છે!
પણ !
પણ સાગર ભલે વિરાટ રહ્યો! ને ગાગર ભલે વામણી રહી ! છતાં ય શબ્દ મહેાદધિ (વિશાળકાય શબ્દકોશ )ના ધવાટને પ્રતિધ્વનિ મારી આ ગાગર (નામમાલા ) પાડી રહી છે! એય ઓછા આનંદની વાત છે? ને તૃપ્તિનાં તેજલિસેાટાં એના અંગ–અગમાં ઝમૂકી રહ્યાં !
આ નામમાલા ભલે ને સાગર સમક્ષ ગાગર સમ હાય ! ભલેને .એ સિન્ધુ સમક્ષ બિન્દુ ખરાખર હાય ! છતાં ય આ ગાગરમાં સાગર સમાયા છે ! આ બિન્દુમાં પણ સિન્ધુના સૂસવાટ સંભળાય છે !
એ કેવી રીતે ! એમ પૂછે! છે ?
શબ્દ શબ્દના સંપર્કથી નૈક નૂતન શબ્દો જન્માવવાની આ નામમાલાની પદ્ધતિ ન્યારી ને નિરાળી છે! શબ્દ પરથી શબ્દાંતર બનાવવાની આગવી કળા કવિએ આમાં તરતી મૂકી છે.! ગાગરને પણ સાગરનું તે બિન્દુને પણ સિન્ધુનું સન્માન આ કારણે જ
અપાય છે!
આ કેશમાં પૃથ્વીવાચક શબ્દની સાથે ‘ ધરી ’ના અનુસંધાનથી પૃથ્વીમાંથી પત' ઊભા થતા જોવાય છે ! તે વળી એને એ
<
'
.
2
જ શબ્દ વૃત્તિ'ની પ્રીત પામીને ‘રાજા ને સ્વાંગ સજીને ઊભા રહે છે! અને એ જ શબ્દ નિજમાં ‘Æ ' રાપીને વૃક્ષ'ની શીતળ • છાયા. સમપે છે ! અહા ! આ શબ્દના જાદુ તે આ ! આ ‘વૃક્ષ” વાચક શબ્દ વળી ‘ચર્’ના સંપર્ક સાધીને કે ’ બહુરૂપીની અદાથી.
*
<
