________________
આસ્તિકતાને આદશ
ઈચ્છા એક તર આત્માને પર પાર્થીિના ભિખારી બનાવે છે. અને બીજી તર આત્માની પરાધીનતા વધારે છે. ઇચ્છાની સદા ચચળતા અને નિરંતર અતૃપ્તતા પણ એ જ સૂચવે છે કે ઈચ્છા એ આત્માના સ્વભાવ નથી, કારણ કે આત્મા સ્વભાવયી ચાંચળ નથી પણ સ્થિર છે. તથા અતૃપ્તાના નથી પણ પ.રપૂર્ણ હોવાથી ગુણે! વડે જ તૃપ્ત છે. પૂર્ણતાના અનુભવ વિના આત્માને શાન્તિ મળતી નથી, એથી પણ ઇચ્છા એ સ્વાભાવિક નથી, પણ અસ્વાભાવિક છે, એમ સિધ્ધ થાય છે.
-
૧૬૪
* રાગદ્વેષ આત્મસ્વભાવ નથી *
આત્મા સંપૂર્ણ જ્ઞાન અને આનંદમય હાવાથી, એને કોઇ વસ્તુના જ્ઞાનથી રતિ અને કઈ વસ્તુના જ્ઞાનથી અતિ થવી, એ પણ સાહજિક નથી પણ અસાહજિક છે. એથી તિ, અતિ અથવા અન્ય શબ્દોમાં, રાગ અને દ્વેષ
એ પ૩ અસ્વભાવિક છે, એટલું જ નહિ પણુ જે સમયે એક વસ્તુ ઉપર રાગ છે, એ જ સમયે અન્ય વસ્તુ ઉપર દ્વેષ છૂપાએલે જ છે. તેથી આત્માની ચચળતા અને અસ્થિરતા થવામાં પણ રાગ-દ્વેષ એજ કારણ છે.
વાસ્તવમાં આત્માનેા સ્વભાવ અસ્થિર કે ચ’ચળ નથી, એથી રાગ-દ્વેષ એ આત્માના વભાવ બની શકતા નથી.
*
* અશુદ્ધ પ્રવૃત્તિએ શાને ? કામ, ક્રોધ, ઇચ્છા, તિ, અતિ, ભય, રાગદ્વેષાત્મક સુખ દુઃખ આદિ જયારે અસ્વાભાવિક છે. ત્યારે તે આત્મામાં શાથી ઉત્પન્ન થાય છે તથા એ બધા આટલા
'
