________________
૧૪
એમને એમ અકબંધ રાખ્યું, પણ ‘મત' પ્રાકૃતની જગ્યાએ તેનુ ગુજરાતી રૂપાંતર ‘મંત્ર’ ગેાઠવી દ્વિભાષી ‘નવકારમંત્ર' આવેા શબ્દ ગાજતા કર્યાં. આજે પ્રસ્તુત સૂત્રને નમસ્કાર અના વાચક ‘નવકાર’ શબ્દથી જ સહુ કોઈ જાણે છે, આળખાવે છે અને વાણીના વ્યવહારમાં સર્વત્ર એ જ વપરાય છે.
આજે ગૃહસ્થનાં ધરામાં પણ નવકાર ગણ્યા, નાકાર ગણ્યા, નાકારવાલી ગણી' આ શબ્દના વપરાશ સામાન્ય થઇ પડયા છે.
મહાપુયક્ષ્ણ ધ-મહાશ્રુતસ્કંધ નામ શા માટે ?
મહાનિશીથ નામના આગમસૂત્રમાં આ નવકારસૂત્રને ‘ત્તમ ૧૭મહામુયસઁધ’એવા લાક્ષણિક નામથી ઓળખાવ્યું છે. આ એક આગમશાસ્ત્રોક્ત, આદ્ય, મહત્ત્વપૂર્ણ અને સાર્થક નામકરણ છે, એટલે તે સંબ ંધી પણ કેટલોક વિયાર કરીએ.
સામાન્ય રીતે જિનાગમાને શ્રુત શબ્દથી ઓળખવામાં આવે છે, કારણ કે તેમાં જે જ્ઞાન સંધરાયેલું છે, ત કણુ પથ દ્વારા શ્રવણુ કરાને સચિત કરેલું છે.
જે શ્રુત ના સમુદાય, તે શ્રુતન્ત્ર. આ રીતે તમામ આગમાને માત્ર સુચવવધ=શ્રુતસ્ક ંધથી ઓળખાવાય છે, જ્યારે આ સાવ નાનકડા સૂત્ર કે મંત્રપાઠન ‘મહા' વિશેષણ જોડી મહામુય વધ=મહાશ્રુતસ્કંધ તરીકે ઓળખાવ્યું છે. તે પરથી શાસ્ત્ર અને સંધમાં તેનું કેવું અસાધારણ સ્થાન છે, તેનેા ખ્યાલ મળી રહેશે.
આ સૂત્રને ‘મહાશ્રુતસ્કંધ' કહેવાનું મુખ્ય કારણ એ છે કે ૧. શ્રુતના શાસ્ત્રજ્ઞાન, શબ્દજ્ઞાન, આગમ આદિ વિવિધ અશ્ પણ આગમામાં તથા ક શાસ્ત્રોમાં મળે છે.
૨. સ્કંધ એટલે સમૂહ અથવા ખંડ. શ્રુતસ્કંધના અર્થ હ્રાદશાંગ પણ કરવામાં આવ્યા છે.
