________________
ધમધ-ચંથમાળા : ૫ :
: ૫૫ અનુકૂળ કે પ્રતિકૂળ પ્રસંગમાં પણ પ્રસન્ન હોય છે. (૩) જે આત્માનું દમન કરે છે એટલે કે તેને ઉન્માર્ગે જવા દેતું નથી. (૪) જે ઈર્ષા, ભાષા, એષણ, આદાન નિક્ષેપ અને પારિષ્ઠાપનિકા એ પાંચ સમિતિઓથી--સમ્યફ ક્રિયાઓથી યુક્ત હોય છે. (૫) જે મને ગુપ્તિ, વચનગુપ્તિ અને કાયમુર્તિથી યુક્ત હોય છે. (૬) જે અત્યંત અ૫રાગી કે વીતરાગી હોય છે. (૭) જેના કોધ, માન, માયા અને લેભ એ ચાર કષાયે ઉપશાંત થયેલા હોય છે અને (૮) જેની પાંચ ઇંદ્રિયે કાબૂમાં હોય છે. આવા ગુણેથી યુક્તને શુકલેશ્યાના પરિણામવાળે જાણ. (૬) મેહનાશની જરૂર.
શુકલેશ્યાનું આ સ્વરૂપ સમ્યફ ચારિત્રનું સંપૂર્ણ ચિત્ર ખડું કરે છે, પણ એ અવસ્થાએ પહોંચવા માટે મેહનો નાશ કરવાની જરૂર છે કે જેના લીધે આ જીવને મિથ્યા ભ્રમણાઓ થાય છે, અસત્ કલ્પનાએ ઊઠે છે અને સ્વછંદે વર્તવાની વૃત્તિ જાગે છે. મેહની આ લીલા સમજવા માટે આપણું પોતાના જીવનનું તેમજ આપણી આસપાસ પથરાયેલા જગત્નું ઉઘાડી આંખે નિરીક્ષણ કરવાની જરૂર છે.
વ્યવહારમાં આપણે “હું” અને “મારું” એ બે શબ્દોને ખૂબ જ ઉપયોગ કરીએ છીએ, પણ કદી શાંત ચિત્તે વિચાર કરીએ છીએ ખરા કે “હું કેણુ છું? અને કેને મારું માની રહ્યો છું?” આપણે દેહને જ હું માનીને પ્રાયઃ બધે વ્યવહાર ચલાવીએ છીએ, પણ તે આપણું એક ચિરકાલીન ભૂલ છે કે જેવી ભૂલ બકરી આ સિંહે કરી હતી."
* ૨૬
છે.
