________________
તે એક વાર થી
તે નવી
ગ્રંથી ભેદ.
૨૨૩ તે છિદ્ર પુરાઈ જઈ મૂળ વગર વિંધેલા મેતી જેવું થતું નથી તેમ એક વખત રાગદ્વેષ ભેદ પછી ફરીથી ઉત્કૃષ્ટ રસ બંધ થતો નથી. એકવાર ગ્રંથભેદ થઈ રાગદ્વેષની આત્મા સાથે પડેલી ગાંઠ તેડયા પછી ફરી ફરી તે નિવડ ગાંઠ બંધાતી નથી. આત્માને આત્મારૂપે તથા અન્ય પદાર્થો વિનાશી તરીકે માનવાથી ગ્રંથભેદ થાય છે, મનની શુદ્ધતાને સુદઢતાથી ધર્મના અજાણપણામાં પણ સમ્યકત્વની પ્રાપ્તી થાય છે. સમ્યકત્વ મોક્ષનું કારણ છે ને સમ્યકત્વનું કારણ મનની શુદ્ધતા છે સમ્યકત્વ પામ્યા પછી નીચ ગતિનું આયુષ્ય બંધાતુ નથી પણ પ્રથમ નીય ગતિનું આયુષ્ય બાંધ્યું હોય તે કરેલા બંધ પ્રમાણે ચારગતિમાંની ગમે તે ગતિમાં જાય ને ગમે તે ગુઠાણું વેદે તો પણ મેળવેલું સમ્યકત્વ નાશ પામતું નથી પણ સતાએ રહે છે. જેમ જેમ સમ્યકત્વની વિશુદ્ધિ થતી જાય જેમ જેમ વિશુદ્ધ અધ્યવસાય થતા જાય તેમ તેમ જીવ અષ્ટકર્મની પાપપ્રકૃતિનો રસ બંધ, સ્થિતિ બંધ મંદ કરતો, તથા પુણ્યપ્રકૃતિને ઉત્કૃષ્ટ બંધ કરતે મનુષ્ય ભવમાં ગુણઠાણે આગળ ચડતો જાય છે. પાપાચરણને ત્યાગ કરી શુભઆચરણ સેવવા માટે વિચારને આચારમાં મૂકે છે એટલે દેશવિરતી સર્વ વિરતીપણું ગ્રહણ કરે છે અને કર્મક્ષય માટે શ્રે પડી વજે છે. તે શ્રેણે બે પ્રકારની છે. ઉપસમ શ્રેણી ને લપણું.