________________
આઠ પ્રકારના બંધ.
૧૬૩
ને ઉદ્યોત, આતાપ, પરાઘાત પણ શરીર પુગળને વિષે પોતાની શક્તિ દીપાવે એ રીતે ૩૬ પ્રકૃતિ પુદ્ગળને વિષે પિતાની શાક્ત દીપાવનાર પુગળ વિપાકીની છે.
૧૬ ક્ષેત્રવિપાકીની પ્રકૃતિન્નક્ષેત્ર એટલે આકાશ પ્રદેશ વિશેષ તેની મુખ્યતાપામીને જેને ઉદય હોય. જીવને દ્રાવક ત્રિવક શ્રેણી પરભવ જતાં અનુપુવીના ઉદયે કરી જેમ બળદને નાથ પકડી ફેરવીએ તેમ આનુપુર્ની ઉદય ઉત્પત્તિ સન્મુખ કરે જેથી આનુપુવી ક્ષેત્રવિપાકી કહી જે કે વકગતિ વિના પણ સંક્રમણ કરણે દેવગતિ, મનુષ્યગતિ, તિર્યંચગતિ ને નરકગતિ એ ચાર મધ્યે પોતપોતાની આનુપુવ સંકમાવી ઉદય આણે છે પણ અહીં વક્રગતિની મુખ્યતા લીધી છે.
આઠ પ્રકારના બંધ.
એ રીતે વિપાકના રદયને તેના અસાધારણ સ્થાનકે ચાર પ્રકારે કહ્યાં તે લાડવાના દષ્ટાતે બંધતત્વમાં આવી ગયું છે તેને આઠ પ્રકારના બંધ કહે છે.
૧ પ્રકૃતિ બંધ જેનું વર્ણન ચાલે છે તે. ૨ સ્થિતિબંધ } : " ૩ રસબંધ છે આ ત્રણનું વર્ણન અનુક્રમે આગળ આવશે. ૪ પ્રદેશબંધ J.