________________
પ્રકૃતિના સળ પ્રકાર.
પ્રકૃતિના સોળ પ્રકાર અર્થ ત્થા વાખ્યા સાથે નીચે મુજબ.
૧ ધ્રુવબંધીની=જે કર્મપ્રકૃતિ આપણે નિજહેતુ મળ્યાં અવશ્ય બંધાય પણ તેને સ્થાનકે બીજી પ્રકૃતિ ન બંધાય તે-પ્રકૃતિ સુડતાળીસ છે–જ્ઞાનાવરણ પાંચ, દર્શનાવરણ ૯ મેહનીની ૧૯ (સેળ કષાય, મિથ્યાત્વ મેહની, ભય ને જુગુસા.) નામે કર્મની ૯ (વર્ણચતુષ્ક, તેજશ, કામણ શરીર. અગુરૂ લઘુ, નિર્માણ નામ ને ઉપધાત નામ) અંતરાયની ૫ એ સુડતાળીસ પ્રકૃતિનિજહેતુ મળેજ બંધાય માટે ધ્રુવબંધીની છે.
૨ અધ્રુવબંધીની=જે કર્મ પ્રકૃતિનિજ હેતુ મળે પણ બંધાય અને કેવારે તેની વિધીની બીજી પ્રકૃતિ પણ બંધાય તેવી પ્રકૃતિ (૭૩) છે તેમાં નામકર્મની (૫૮) દારિકઠીક, વૈકિયદ્વીક, આહારકઢીક, સંઘયણ ૬ સંસ્થાન ૬ ઇંદ્રીનામ ૫ ગતિ ૪ વિહાગતિ ૨ આનુપુર્ની ૪ જિનનામ ૧ ઉચ્છવાસનામ ૧ આતાપનામ ૧ પરાઘાતનામ ૧ ત્રશદશક થાવરદશક એ રીતે અઠાવન તથા આયુષ્યકર્મ ૪ મેહની ૭ (હાસ્ય,રતિ, શેક,અરતિ એ છ ગુણઠાણા સુધી બંધાય ત્યાં સુધી અધુવ પછી નિરંતર બંધાય માટે ધ્રુવબંધીની તથા વેદ૩માં નપુષક વેદ મિથ્યાત્વે બંધાય, સ્ત્રી વેદ સાસ્વાદને બંધાય.
