________________
૫૪ ]
[ શીલધની કથાઓ-૧.
શીલ છે એટલે રાગ અગર દ્વેષને પોષણ મળે એ રીતે કાઈ પણ વસ્તુ કે પદ્માની પ્રશંસા કે નિંદા કરવી એ મને અનુચિત છે. આ નિર્ભેળ સત્ય આપને સમજાવવા અથે તે દિવસ મેં લેાજનના પદાર્થોની પ્રશ'સા ન કરી, તેમજ દુર્ગંધ મારતા પાણીને વખોડયું નહિ. વસ્તુના પર્યાયાનું યથા ભાન થતાં માણસની મમત્વબુદ્ધિના નાશ થાય છે અને તેનામાં સમભાવ જાગે છે. આવા માનવી ગમે તેવા વિષમ પ્રસ`ગા અને પરિસ્થિતિ વચ્ચે પણ મગજની સમતુલા જાળવી શકે છે. આ જગત અને સ’સારમાં, રાગ અને દ્વેષ એ બંને જ વસ્તુ સકળ માનવજાત માટે મધા જ અનર્થાંનું મૂળ છે. દ્વેષથી મુક્ત થવું એ એ છુ કિઠન છે, પણ રાગમાંથી મુક્તિ મેળવવી એ તા મહાભિનિષ્ક મધુ જેવુ.... અત્યંત કઠિન કાર્ય છે. નિમ બનવું એ જ પરમ તત્ત્વ છે, કારણ કે તે સિવાય જ્ઞાન, ધ્યાન, વ્રત, સુખ, • શીલ અને ઇન્દ્રિયનિરોધ પ્રાપ્ત થઈ શકતાં નથી. નિમેોહીની દશા સામ્ય, સ્થિતપ્રજ્ઞ જેવી જ હાય છે.'
સુબુદ્ધિની શાંતિ, સ્થિરતા, ગંભીરતા અને મધ્યસ્થતા નિમ મત્વને આભારી છે તે વાત જિતશત્રુ રાજાને ખરાખર સમજાઈ ગઈ અને તેથી તેણે પણ જિનકથિત ગૃહસ્થ ધના સ્વીકાર કર્યો.
આ પ્રમાણે જિનકથિત ધનુ પાલન થાડાં વર્ષો સુધી કર્યાં ખાદ, જિતશત્રુ રાજાએ તેના પુત્ર અદીનકુમારને રાજ્યવહીવટ સોંપી, સુબુદ્ધિ સહિત પ્રત્રજ્યા લીધી અને તપ-ત્યાગ—સયમના માર્ગે સિદ્ધ, બુદ્ધ અને મુક્ત થયા
