________________
૯૬ ]
[ શીલધર્મની કથાઓ-૧. ખોળવાથી તથા તપાવવાથી સુખ માને છે, તેવી રીતે તીવ્ર કામરૂપી રોગથી દુઃખી થયેલે માણસ મિથુનક્રિયામાં સુખ માને છે. પરંતુ આમાં તે દષ્ટિ અને બુદ્ધિને માત્ર વિપર્યાસ છે, કારણ કે ખંજેળવાથી જેમ ચટપટી વધે છે અને જલન ઉત્પન્ન થાય છે, તે જ રીતે સ્ત્રી સાથેના કામગ સેવનથી કામતૃપ્તિ નથી થતી, પણ કામસેવનેચ્છા ઉત્તરોત્તર વધતી
જાય છે.”
સુશીલાની વાત સાંભળી રાજાએ ધૂર્તતાપૂર્વક હસીને કહ્યું “સુંદરી ! જે લેકાના ભાગ્યમાં ભેગનું સુખ હતું નથી, એવા લોકોએ પિતાના મનના સાંત્વન અથે ભેગની બાબતમાં આવી બધી કલ્પનાઓ ઊભી કરી છે. તારા આવા બધા વિચારોનું કારણ કાંઈક અંશે મંગીલાલના મંદપણાનું છે. રાજમહેલના અંતઃપુરનું રતન કાગડાની ડેકે વળગાડી દીધા જેવું તારી બાબતમાં બન્યું છે, અને પછી તે “જેવું અન્ન તેવું મન તેમ જે પતિ તેવી પત્ની. જેઓએ ભોગનું સુખ ખરેખર માર્યું છે, તેઓની દષ્ટિએ તે સ્ત્રીને સ્તન સુવર્ણના કુંભ સમાન છે, સ્ત્રીનું મુખ ચંદ્ર જેવું છે અને તેની જાંઘે હાથીની સૂંઢ જેવી મનહર છે.
સુશીલાએ કહ્યું: “રાજન ! આ બધી ઉપમાઓ મૂર્ખ માનવીની કલ્પનાઓ છે. તમારા ગામની ગટરો અને મારા શરીરનું પૃથક્કરણ કરશે તે જણાશે કે એ બંને વચ્ચે કશે તફાવત નથી. સ્નાયુ, ચરબી, નસે અને ચામડીને મારા શરીરથી અલગ અલગ કરી તેનું ચિત્ર જેશે તે તમને મારું
