________________
૧૪૬
કુલ બની; એટલે ધૂમકેતુ દેવે મને આશ્વાસન આપ્યું કે હે પુત્રી ! તું શેડા કાળમાં જ તું તારા પતિને મળીશ, તેથી શાંત થઈ અને તમારા હુકમથી ધૂમકેતુએ મારી માતાને સ્વપ્નામાં કહેવા વિગેરે તે પ્રકારે નગર વસાવ્યું. તેથી હું મારા બાંધવે સાથે કેટલાક દીવસ રહી. આજે નિદ્રાધીન છતાં મને કોઈએ મહાન પુણ્યના ભેગે આપની સાથે જેડી દીધી. રત્નચૂડે કહ્યું, કે તારૂં વાંછિત પૂરૂ કરવામાં તત્પર તે ધૂમકેતુ દેવે તને અહીં મૂકી લાગે છે, એમ સમઅને અંતે ઉરમાં રાજા તેણુને લઈ ગયે, હવે ચારે રાણુઓને સુંદર પ્રાસાદો આપ્યા. જેમાં સુખેથી તેણીઓ રહેલ છે. આ અવસરે નહિ સંભાર્યા છતાં વિશેષે કરી તિલકસુંદરીનું સ્મરણ રાજાને થયું, તેથી અત્યંત ખેદને પરવશ બની, રત્નચુડ ચિંતવવા લાગ્યા કે–ચંદ્રમા વિના તિષ ચક, સૂર્ય વિના દીવસ, દિવા વિના રાત્રિએ ભુવન, નેત્ર વિના મુખ, અને કમલ વિના પદ્મ સરવર જેમ શેભે નહિ, તેમ તિલકસુંદરી વિના આ સમૃદ્ધિ જેમાં તમામ વાંછના પૂર્ણ થાય છે તેવું રાજ્ય શેલે નહિ. તે દેવી કયાં ગઈ? કેણે તેનું અપહરણ કર્યું? કઈ અવ
સ્થાને પામી? કેવા વિયેગમાં રહી? કેવી રીતે તે મારા વિરહમાં પ્રાણ ધારણ કરતી હશે? કેવી રીતે તેના સમાચાર મેળવાય? તેણુની પાસેથી અહીં કેણ આવે? કેણ કુશલવાર્તા કહે? કેણુ તેણને દેખાડે? કેણું મારા મનને સંતોષ પમાડે? કયારે દેવીને લઈ જનાર શત્રુને જાણીશ! ક્યારે તે શત્રુને દેખીશ? કયારે તેને નિગ્રહ કરીશ? આવા પ્રકારના વિક યાવત કરી રહ્યો છે એટ