________________
મત્ર અંગે શાસ્ત્રામાં જુદી જુદી વ્યાખ્યાઓ જોવામાં આવે છે. જેમ કે :
[ ૪ ]
મત્ર અને બીજાક્ષરા
(૧) જે અક્ષરરચના, સૂત્ર, સિદ્ધાંત કે પાડે વારવાર મનન કરવા યાગ્ય હાય, તે મત્ર કહેવાય.
(૨) જે અક્ષરરચનાનું વારંવાર મનન કરતાં વિવિધ પ્રકારના ભયેામાંથી કે કેઈ વિશિષ્ટ ભયથી રક્ષણ થાય, તે મંત્ર કહેવાય.
(૩) જે શબ્દો સદ્ગુરુ વડે શિષ્યને ગુપ્ત રીતે અપાય, તે મત્ર કહેવાય.
(૪) જે અક્ષરરચના દેવાધિષ્ઠિત હોય, તે મત્ર
કહેવાય.
(૫) જેના પાઠ કરતાં જ કાયસિદ્ધિ થાય, તે મંત્ર
કહેવાય.