________________
૧૩૪
હોંકારકલ્પતરુ
સદ્ધર્મનું, આચરણ કરનાર આરાધક આત્માએ આરાધના દરમિયાન એકજ વાર ભજન કરવાનું છે અને તે પણ સાત્વિક આહારનું. જે ત્રણેય ટંક પેટ ભરીને જમે છે તથા ગમે તેવા રાજસિક અને તામસિક પદાર્થોનું ભક્ષણ કરે છે, તેમની મનોવૃત્તિ સ્થિર શી રીતે રહે? અને મનવૃત્તિ સ્થિર ન રહે તો પૂજા–જપ–ધ્યાન વગેરે યથાર્થ પણે શી રીતે થાય?
વળી તેણે પલંગ, ગાદી, ગાદલાં આદિનો ત્યાગ કરીને ભૂમિ પર શેતરંજી કે સાદડી–નાખીને સૂવાનું છે. આનો અર્થ એ પણ સમજવાને છે કે તેણે આ આરાધના દરમિયાન સ્ત્રીસંગ વર્જવાને છે અને બ્રહ્મચર્યનું પૂરું પાલન કરવાનું છે. વીર્યનું રક્ષણ એ બ્રહ્મચર્યનું મુખ્ય લક્ષણ છે, એટલે તેનું ક્ષરણે એક યા બીજા પ્રકારે ન જ થવું જોઈએ.
વિશેષમાં આ આરાધના હંમેશાં નાહી-ધોઈને સ્વચ્છ બન્યા પછી શુદ્ધ વસ્ત્રો ધારણ કરીને કરવાની છે અને તે માટે એકાંત સ્થાનને પસંદગી આપવાની છે. જે સ્થાન એકાંત નહિ હોય તો વારંવાર ગરબડ થવાની અને આ રાધનામાં વિક્ષેપ થવાનો, એટલે તેની પસંદગી આવશ્યક છે. વિશેષ ન બને તે પોતાના ઘરમાંથી એક ખાસ એારડો કે રડી પસંદ કરીને, તેને ખૂબ શુદ્ધ-સ્વચ્છ રાખવે જોઈએ અને તેમાં રહીને આ આરાધના કરવી જોઈએ. ત્યાગી સાધકને સ્નાનને નિયમ લાગુ પડતો નથી.
