________________
હીકારકપ
૧૩૧ જ. કેટલાક કહે છે કે શરીરને બહુ કષ્ટ આપવાથી શું ? કારણ કે –
मृद्वी शय्या प्रातरुत्थाय पेया, मध्ये भक्तं पानकं चापराहने । द्राक्षाखण्डं शर्करा चार्धरत्रे, मुक्तिश्चान्ते शाक्यपुत्रेण दृष्टा ।।
કેમળ શય્યા, સવારે ઉઠીને દુગ્ધપાન, મધ્યાહૂનકાળે ભોજન, પાછલા પહેરે મદિરાદિનું પાન અને બધી રાત્રિએ દ્રાક્ષાખંડ તથા સાકરને ઉપયોગ-આવા પ્રકારના ધર્મથી શાક્યપુત્ર એટલે ગૌતમબુદ્ધે છેવટની મુક્તિ મેળવી હતી.”
કેટલાક સરલ ગસાધનાની વાતો કરનારા તપ અને સંયમના નિયમોને સ્થાન ન આપતાં સીધી આત્મસાક્ષાત્કારની વાત કરે છે અને તે પ્રકારની યંગસાધના કરવા માટે જુવાન-વૃદ્ધ સ્ત્રી-પુરુષોને એકઠાં રાખે છે તથા અનેક જાતના પ્રપંચ કરે છે. તે બધાનું આખરી પરિણામ પતનમાં જ આવે છે, માટે તેને કુધર્મ સમજી તેનો ત્યાગ કરે.
(૪) ચામુનિ–દયા ગુણ વડે. જે ધર્મ દયાના સિદ્ધાંતને ઠોકર મારતો હોય કે તેનું યથાર્થ મહત્વ પ્રકાશતો ન હોય, તેને કુધર્મ જાણ. સંત તુલસીદાસે પિતાના દીર્ઘ અનુભવથી કહ્યું છે કે “ચા ધર્મો મૂ૪
