________________
હોંકારકલ્પ
૧૧૫ અને પ્રજનનું નિરૂપણ કરીને, બીજી ગાથામાં હોંકારની આરાધનાનું ફળ દર્શાવવા કહે છે કે
सुप्रकाशे ताम्रमये पट्टे मायाक्षरं गुरु । कारिते परमात्मत्वममलं लभते स्फुटम् ॥२॥
સુકાશે–સુપ્રકાશવાળા, ચકચકીત. તાત્રમvટ્ટે-ત્રાંબાના પટ્ટ ઉપર, પતરાં ઉપર.માચાક્ષ-માયાક્ષર, હોંકાર.T-ટે. વારિતે-કરાવ્યું છતે. મરું–મલરહિત, નિર્મલ. –પ્રકટ. પરમાત્મવં–પરમાત્માપણું, પરમાત્મપદ. અમ–પામે છે.
ભાવાર્થ: જે મનુષ્ય હોંકારની આરાધના કરવા માટે તેને ત્રાંબાને પટ તૈયાર કરાવે છે અને તેમાં હીકારો માટે અક્ષર કોતરાવે છે, તે નિર્મલ તથા પ્રકટ એવા પરમાત્મપદને પામે છે, અર્થાત્ મોક્ષમાં જાય છે.
અહીં સંપ્રદાય એ છે કે ત્રાંબાનું પાંચ આંગળી લાંબું અને પાંચ આંગળ પહેલું એવું પતરું લેવું, પછી તેને સાફ કરવું, જેથી તેના પરના ડાઘ–ડૂઘ નીકળી જાય અને તે ચકચકિત બને. હાલ તો પિલીશ કરવાની કલા સુસાધ્ય છે, એટલે તે કલાનો ઉપયોગ કરી ત્રાંબાના એ પતરાંને ચકચકિત બનાવવું. પછી તેને પંચામૃતમાં ડૂબાડી જળથી ધોઈને કામમાં લેવું. અહીં પંચામૃત શબ્દથી ગાયનું દૂધ, (અભાવે ભેંસનું દૂધ), દહીં, ઘી, સાકર અને પાણી કે શેરડીનો રસ એ પાંચ વસ્તુઓનું મિશ્રણ સમજવું. તે પછી તેના પર કુશળ કારીગર વડે હોંકારને સૂચવતા અક્ષરની મોટી આકૃતિ કરાવવી,
