________________
૧૧૨
હોંકારકલ્પતરુ
સામાન્ય રીતે આવા કપે કે પ્રકરણગ્રંથોને પ્રારંભ મંગલાચરણથી થાય છે, પણ અહીં કલ્પકર્તાએ સ્વતંત્ર મંગલાચરણ ન કરતાં મચાવી વૃ ત્તિ શબ્દને પ્રારંભમાં મૂકીને મંગલ કર્યું છે. માયાબીજબૂહકલ્પથી એક એવા શાસ્ત્રનું સૂચન થાય છે કે જે પ્રાણીએને પરમાર્થની પ્રાપ્તિ કરાવનારું છે તથા તેમના સર્વ રોગ-શેક આદિને દૂર કરનારું છે, તેથી એ મંગલરૂપ છે. જે વિદનેને દૂર કરે તથા કલ્યાણની પ્રાપ્તિ કરાવે, તે મંગલ કહેવાય છે. 3 . વિશેષમાં આ શબ્દને પ્રારંભમાં આવતો માયાવીસ શબ્દ હોંકારનું સૂચન કરનારો હોઈ મંગલરૂપ છે, કારણ કે તે સર્વ વિદને દૂર કરનાર છે તથા અભીષ્ટની પ્રાપ્તિ કરાવનાર છે. તે અંગે મંત્રાધિરાજકલ્પમાં કહ્યું છે કે
हितं जयावहं भद्रं कल्याण मङ्गलं शिवम् ! तुष्टिपुष्टिकरं सिद्धिप्रदं निवृत्तिकारणम् ॥ निर्वाणाभयदं स्वस्तिशुभधृतिरतिप्रदम् । मतिबुद्धिप्रदं लक्ष्मीवर्द्धन सम्पदां पदम् ॥ त्रैलोक्याक्षरमेनं ये संस्मरन्तीह योगिनः । नश्यत्यवश्यमेतेषामिहामुत्रभवं भयम् ॥
શૈલેયાક્ષર એટલે હકાર. તે સાધકનું હિત કરનારે છે, જેય લાવનારે છે, સુખ આપનાર છે, કલ્યાણ
