________________
૮૦
હોંકારકલ્પતરું સ્થાપના કરીને મંત્રની આરાધના કરવી, પણ નગુરા રહીને મંત્રની આરાધના કરવી નહિ, કારણ કે તે કદી પણ ફલદાયક થતી નથી.
આરાધનાસ્થાન મંત્રની આરાધનામાં સ્થાન પણ અતિ મહત્ત્વની વસ્તુ છે. જે સ્થાન અનુકૂલ હોય તો આરાધના યથાર્થ પણે થાય છે અને સિદ્ધિ સત્વર સાંપડે છે, અન્યથા આરાધનામાં વિક્ષેપ પડે છે અને સિદ્ધિ દૂર ઠેલાય છે.
મંત્રની આરાધના માટે તે સ્થાન અનુકુળ મનાયું છે કે જ્યાં કોઈપણ તીર્થકર ભગવંતનું કલ્યાણક થયેલું હોય અથવા જ્યાં કઈ સિદ્ધ પુરુષે સિદ્ધિ મેળવેલી હોય, અથવા જ્યાં વાતાવરણ શુદ્ધ-સ્વચ્છ-પવિત્ર હોય અને શાંતિ સારી રીતે જળવાઈ રહેતી હોય. આ દષ્ટિએ વનને એકાંત પ્રદેશ, સરોવર કે નદીને કિનારો, સુંદર ઉપવન કે પર્વતને વિશિષ્ટ પ્રદેશ પસંદ કરવા ગ્ય છે.
મંત્રારાધના એક પવિત્ર વસ્તુ છે, એટલે તે પવિત્ર સ્થાનમાં પવિત્ર ભાવપૂર્વક થવી જોઈએ. અપવિત્ર સ્થાનમાં પવિત્ર ભાવ આવી શકતા નથી, એટલે આરાધના માટે એવું સ્થાન વજર્ય છે. તે જ રીતે જ્યાં ઘણે કોલાહલ થત હોય, ધાંધલ-ધમાલ મચતા હોય કે એક યા બીજા પ્રકારે શાંતિને ભંગ થતો હોય, તે સ્થાન પણ વજર્ય છે.
* નમસ્કારમંત્રસિદ્ધિ-પૃષ્ઠ ૧૨૭ પર ચોવીશ જિનની કલ્યાણકભૂમિનો કે ઠો આપે છે, તે જિજ્ઞાસુએ બરાબર જોઈ જે.”
