________________
અકાલ
૨૮૭
“તે હવે કઈને કરીશ ના. જ, લક્ષમીને બોલાવે !” સમાચાર સાંભળીને લક્ષ્મી સ્તબ્ધ થઈ ગઈ
જે, સાંભળ! કેઈ અફસેસ અત્યારે કરવાને નથી!” જગડૂએ કહ્યું : “કેઈ શક કે પાથરણાં અત્યારે કરવાનાં નથી. તને ખબર છે ને લક્ષ્મી, આપણે આજે ભગવાનના નામે એક જગન માંડીને બેઠાં છીએ! એ જગનમાં ભગવાને આપણે આ બેગ મા હશે. પણ આપણું કામ ચાલુ રહેવું ઘટે. હવે આદર્યું અંધૂરું ના રહે !'
શેઠ !..શેઠ !...શું કરું?”
“કાંઈ નહિ. વાણિયાને દીકરો ભૂખ્યા માનવીને પહોંચાડવાના અનાજના વહાણ ઉપર ન ડૂબે તે બીજે ક્યાં ડૂબે ? આપણા માટે એવાં વીરમત ક્યાંથી ? લક્ષ્મી...”
કાળજું કઠણ રાખીશ, મારા નાથ ! આપણું પત ભગવાનને હાથ છે. આજે તે આખો મુલક દુઃખી છે. પણ આપણું યશબા હજી નાની છે !.બસ નાથ! એટલે જ કલેશ મનમાં રહી જાય છે !”
ત્રણ ત્રણ વરસની મેઘરાજાની આટલી નિર્દયતા અને આટલે કેપ..ને એ કોપને સામને એક સોદાગર કરે ?...જાણે મેઘરાજાના મહાપિતા દરિયાને રોષ જાગ્યે : “મારી દયા ઉપર એની સોદાગરી, મારી દયા ઉપર એની સંપત્તિ, મારી દયા ઉપર એની આબરૂ! ને પ્રજાને નાશ કરવાના–આ નિર્માલ્ય, અંદરઅંદર ઝઘડતી, અંદરઅંદર રક્તપાતમાં રાચતી પ્રજાને નાશ કરવાના–મારા દૈવી નિર્ધારમાં વળી એક સોદાગર અંતરાય નાંખે છે.ને..ને..ને..એનાં વહાણ મારી છાતી ઉપરથી ચાલ્યાં જાય, એ હું જોઈ રહ્યું ?'
વૈશાખ માસમાં દરિયાએ માઝા મૂકી. એના ગાજૂસ ઊઠીને ધરતી ઉપર ઘૂમી વળ્યા, ને એનાં મોજાંઓ કાંઠા ઉપર ધસી ધસીને કંડારને નાશ કરવા લાગ્યાં.
ત્યાં સમાચાર આવ્યાઃ “શેઠ, અનાજનાં અઢાર વહારે આવ્યાં છે...પણ....પણ....બંદરમાં આવીને એ નાંગરી શકતાં નથી !'
