________________
૨૬૪
જગતશાહે
પણ ના હતી; લડાઈના સરજામ ને લડાઈ ને ભડનનાં હથિયારા ને સાજની કાઈ કમીના ન હતી. તે સંધારેાને એમનું મનમાનીતું કામ મળ્યું હતું : દુશ્મનનાં વહાણાને ડુબાવવાનું ને મુલકને લૂંટવાનું!
પુરાણકાળની વાત છેઃ આગને ભૂખ લાગી તે આગને ખાવાને અમુક જગલા આપી દીધાં; એમ સિન્ધુ નદીના કાંઠાના સારસ્વત દેશમાં આગને ભૂખ લાગી તે જાણે જગડૂએ એ દેશ આગને આપી દીધા.
પીથલ સુમરાએ નગર સમૈના ગઢ ઉપરથી નજર કરી તેા એને ચારેકાર કેવળ આગનાં કૂંડાળાં જ દેખાવા માંડવ્યાં.
એનાં વહાણેા અત્યારે કામનાં ના રહ્યાં. મકરાણુના દરિયા ઉપરના એના દાવા પણ હવે કાઈ અર્થના ના રહ્યા. એનાં વહાણાને મોટા ભાગ તા કચારનાય પાણીને તળિયે જઈ ને ખેઠા હતા !
એને હવે માડે મેાડે ભાન આવ્યું કે એણે ગા ઉપરવટ જોખમ ખેડયુ હતું ! મેાડે મેાડે એને સમજાયું કે એણે આજ સુધી કંઈક રાજા–રજવાડાંને સતાવ્યા હતાં ને સતામણીની એને કાંઈ કિંમત ચૂકવવી પડી ન હતી. શખ સેાલકી એની સામે ચૂપ હતા. વીશળદેવ વાઘેલા એની સામે ચૂપ હતા. અરે, વાત તા સાંભળેા : દિલ્હીના સુરત્રાણુ પણ એને સામેથી ઘેાડાંએનાં દાન કરતા હતા !
હવે પીથલ સુમરાએ નગર સમૈના વણઝારાઓ અને સાદાગરાને જગડૂ પાસે મેાકલવા માંડ્યાં.
ને જે આવ્યા તેની પાસે જગડૂની વાત એક જ હતી : ‘ પીથલ સુમરા જાતે આવે, તે મને સેાનાનાં શીંગડાંવાળા માટીના કે પથ્થરના ગધેડા આપે. મારે એને ભદ્રાવતીના ગઢમાં ચણવા છે ! ’
6
આવનારા કહેતા : અરે શે, તમે તા સમ માણસ કહેવાએ. રાજા હઠ કરે, પણ આપણે વાણિયા હઠ કરીએ ખરા ? તમે
