________________
૨૧૨
જગતશાહ
માળની છત્રી હોય એવું વહાણ પેટાળ તે ના પડે, પણ જરાક ખાંગુ રહે ને દરિયાના મેજ ઉપર સવારી કરતું હોય એટલે ડાબી-- જમણી બાજુ ને આગળ પાછળ તેલ લેતું હોય.
આવું વહાણ ચાલ્યું જતું હતું ને એના ઉપલા સસ્થા ઉપર જગડૂ , ખંડ, ખીમલી ને દૂદ ચોપટ માંડીને બેઠા હતા. ચોપટ બરાબર જામી હતી. એક તરફ જગડૂ ને ખીમલી ને બીજી તરફ ચોખંડે ને દૂધ ભેરુ બન્યા હતા. દૂદ બહાર રહી ગયો હતો. જગફૂડ ને ખીમલી બેય એકબીજાને મદદ કરતા ઘણાખરા અંદર દાખલ થઈ ગયા હતા. ને આમ તે ચોખડેય ઠીક ઠીક અંદર પેસી ગયો હતો.
પણ રમતને ચગાવવાને અને ભેરુએ પડ આપવાને માટે ચાખડાએ પિતાની સોગઠી ગાંડી કરી હતી. ને આ ગાંડી, સીધે રસ્તે ચાલતાં સેગઠાને વચમાં મારફાડ ને હકારા-પડકારા કરતી, ઊધે રસ્તે આગળ વધતી હતી. ગાંડીને કઈક વાર ખડાં થયાં હતાં. કંઈક વાર પાટના ઉસ્તાદ ખેલાડી ચોખંડાએ ખડા કર્યા હતાં. વચમાં વચમાં એણે કંઈક સંગઠીઓને ઘેર બેસારી દીધી હતી. ખેતરમાં કોઈ આખલે ખળું ખૂદ એમ ગાંડી આખી ચોપાટ ખૂદતી હતી.
વહેલી સવારથી ચારે જણા ચોપટ માંડીને બેઠા હતા ને ગાંડી. બનેલી સંગઠીની આસપાસ ગાંડા જેવા બન્યા હતા. ખંડો વારેવારે માથું ધુણાવત, ચપટના એક પડથી સામા પડ ઉપર કાયા લંબાવિતા, સંગઠીઓ ઉપાડીને બહાર ગોદડા ઉપર મૂકીને એના ઉપર ઘાવ. ઉપર ઘાવ કરતા અસલ જુગટાના રંગમાં આવી ગયો હતે.
“અલ્યા પીંજારા, જોઈ લે, જોઈ લે, ગણી લે, બે અગિયાર, એક બાર, એક પચીસ, દાણ ત્રણ, પગડાં ત્રણ ને આ તારે પાકલ. ટેટ ગયો !....ગણું લે..ગણું લેતાંત પછી માંડજે...” ખંડે. ત્રાડ હતો—જાણે ગામના પાદરમાં બહારવટિયા પડ્યા હોય ને એમની વચમાં કોઈ શરે રણુ લલકારતે હેય એમ.
એક બાણ
લે...ગણી લે
બહારવટિયા
