________________
૧૭૬
જગતશાહ
એમ જ થશે ! તમારી એ કામના પૂરી થશે, પણ જરાક જુદી રીતે! ગોલા તરીકે એ જીવી જીવીને કેટલુંક જીવશે ? તમારા ગોલા કેટલુંક જીવે છે?” જગડૂએ કહ્યું.
વરસવાળ...પણ...”
બસ. તે આ સીદી વરસવાળ જીવે તે ભલે જીવે. જીવતા હશે તે એ જોશે કે જમાને જૂને આવે કે નવો આવે, દરિયાલાલની વચમાં તે ચાવડા સંધાર અભંગ અને અડગ છે હિમાલયના જેવો.'
“બેલીઓ !” ચાવડા અંધારે હુકમ કર્યો, “મા આશાપુરાની સાખે લીધેલા સેગનથી બંધાયેલ છે, તમને આજ્ઞા કરું છું કે આ વાણિયાના છેકરાને લઈ જાઓ, એના સાથીઓને લઈ જાઓ, આપણું વહાણોમાંથી એને જે જોઈએ તે એક વહાણ કાઢી આપો. આપણું ગલાઓમાંથી એને જે જોઈએ તે ચાર ગોલા કાઢી આપે. અને પાંચમા ગોલા તરીકે આ સીદીને પણ એને વહાણ ઉપર ચડાવી દે !”
પછી ચાવડાએ કટાર નીચે નાખી દઈને કહ્યું: “જગડૂ! સંઘાર દુશ્મનાવટ ભૂલતા નથી, દસ્તી ભૂલતા નથી, અહેસાન ભૂલતા નથી, પિતાના શપથ ભૂલતા નથી. દુશ્મનાવટથી શરૂ થયેલી આપણું દસ્તી અહેસાન ઉપર સવાર થઈને શપથ સુધી પહોંચી છે. એ જ રાહે એ પાછી વળીને પાછી દુશ્મનાવટે ના પહોંચે એ જોવાનું કામ હવે તારું છે. આ સીદીની સામે મારા હૈયામાં કેવો આતશ ધૂંધવાય છે અને તેને ખ્યાલ નથી. છોકરા ! મગરમચ્છના મેઢામાંથી તું આજે માછલું છોડાવી જાય છે! પણ એ હિસાબ અધૂરો ના રહે એટલું જેજે ”