________________
જગતશાહ
ચાવડાએ જગડુ સામે જોયું. એના માથાના વાળ પકડીને એને ઊભા કર્યાં : ' સાંભળ એય જવાન, તારી મુરાદ જાગી હતી તે ચાવડા સંધાર સાથે અક્કલ લડાવવાની? તેા હવે લડાવી લેજે ! જરાય બાકી રાખ તે! તને તારા બાપના સેગન છે! તું જમરાજાને ઘેર આવ્યા છે ! તે જમરાજાને ઘેર તેા નર હોય છે. અમારા શાસ્તરમાં સાત નરકે છે. તારાં શાસ્તરમાં કેટલાં છે? પણ જેટલાં હાય એના તને અહીં હમણાં જ અનુભવ થશે, હો ! તું સામે ચાલીને જે દિવસ કહીશ કે આના કરતાં કંથકોટના ગઢની રાંગ ઉપર મને ફ્રાંસી કે શૂળી આપે, તે દિવસે તને કથક્રાટના ગઢની રાંગ ઉપર જામ રાયલજી અને તારા બાપના દેખતાં જો હું તને શૂળીએ ના ચડાવું તે મારું નામ ચાવડા સંધાર નહિ ! તું સામે ચાલીને આવી માગણી કરે એવી કરામત કરવી, એ રીતે તારી સતામણી કરવી, એ કામ અમારું !' અને કાઈ નકામી ચીજ ફેંકી દેતા હોય એમ ચાવડા સંધારે માલમ તરફ જગડૂના ધા કર્યાં. ગાણમાંથી પથરો ફેંકાયા હોય એમ માથાના વાળથી ફૂંકાયેલા જગડૂ માલમના પગ આગળ પડયો. · માલમ ! આ જવાનને તે એના સાથીદારેને હેરિયાંમાં આંધી દે ! '
૧૪૨
પવન સમે ના હાય, સરખા ના હાય, પડી ગયા હૈાય, ત્યારે સામાન્ય રીતે વહાણ દરિયામાં ઠરી જાય, પડયુ રહે અને ઘેાડું થેાડુ ધસડાતું જાય. પણ સાત સાગરના નામીચા ચાર-લૂંટારા સંધારને કાંઈ એમ ચાલે ? હજી ચાંચ બંદરના ઉઘાડ થયા ના હતા; હજી ચાંચના કાળી ખારવાઓના દરિયાની પીઠ ઉપર જનમ થયા ન હતા; હજી દરિયાના લૂટારાને–ચારાને ચાંચિયા તરીકે એળખાવવાનું બન્યું ના હતું, ત્યારે સાત સાગરમાં જેટલી જનતા દરિયા ખેડતી હતી એ તમામમાં દરિયાના લૂંટારાએ સંધાર તરીકે ઓળખાતા હતા. બારાડીના કાળા, ઓખાના કાળા, નાઘેરના ચાવડા ને સેાપારાના મેટા બધા જ સંધાર કહેવાય. ને એ સંધાર જમાતમાં પણ ચાવડાની
\
