________________
૧૨૮
જગતશાહ
ગર, પણ જોઈ એ શું તમારે ?'
આ અન્યાય મારાથી નહિ સહેવાય રાયલ જામ! મેં વાણિયાનું લૂણ ખાધું છે. એનાં ગોરપદાં કર્યા છે ને રાજા અન્યાય કરે તે એની સામે માથું ઉપાડવાનું કામ મારું છે. હું આ ગઢ ઉપર મારું લેહી છાંટીશ. પણ મારા જીવતાં મારા રાજાને હાથે મારા જજમાનને અન્યાય નહિ થવા દઉં. સમજ્યા, રાયલ જામ?”
એ માથાભારે થયા છે. વળી તમારે ને એમને શું ? તમે બ્રાહ્મણ, એ જૈન. એના દેવને તમે ગાળ દો ને તમારા દેવને એ ગાળ દે, આવો તમારે વહેવાર. છાનામાના ઘેર જઈને બેસો ગોર ! તમે તમારું કામ કરે, અને રાજને રાજનું કામ કરવા દે. હવે રાજમાં માથાભારે વસતીનું પિસાણ થાય એમ નથી !'
“રાયેલ બાપુ, મારું કામ હવે ઘેર નહિ પણ અહીં છે. વસતી તમારે રાખવી ન રાખવી એ તમારી મત, પણ એને લૂંટીને પછી હાંકી કાઢવી એ ક્યાંને ન્યાય ? પહેરેલે લૂગડે માણસ જાય ક્યાં?'
બાદલજી! આ પરભુ ગોર આડો ફાટયો છે. ને આંહીં ગઢ માથે લેહી છાંટે ને એની પાછળ આખી બ્રાહ્મણની નાત ધારણું કરે તે આપણે તે ઠીક, પણ ગઢમાં બાઈઓનાં મન કેવાય એવું છે. એટલે વાણિયાને એમની ઘરવખરી સાથે જાવા દે. ભલે પરભુ ગર રાજી થતું ને વાણિયાને ભલે હું નહિ તે મારો ભાઈ આવીને મારગમાં ખંખેરી જેતે ! બેલે ગોર, હવે તે રાજી ને ?'
હા, બાવા, રામરામ !” રામરામ.......કેમ ?”
“બસ બાવા, હુંય એમના ભેગો ચાલી નીકળીશ! આવા અન્યાયને સજમાં રહીને મારે શું કરવું?”
તે જાઓ, કરો તમારું કાળું ! બાદલજી, વાણિયામાત્તર આજ રાત પડતાં સુધીમાં ગઢમાં ન હોવો જોઈએ.”