________________
મુનિજીવનની બાળપોથી-૫
સત્તર પ્રકારનું સંયમ (૧) પૃથ્વી (૨) અપૂ (૩) તેજ (૪) વાયુ (૫) વનસ્પતિ (૬) બેઈન્દ્રિય (૭) તેઈન્દ્રિય (૮) ચઉરિન્દ્રિય (૯) પંચેન્દ્રિય આ નવે પ્રકારના જીની વિરા ધના, પરિતાપના, કિલામણું ન થાય તેમ વર્તવું. (૧૦) અજીવ (સુંદર વસ્તુ જોઈ તેમાં ન લેભાવું અથવા ઠોકર આદિ વાગતાં તે નિર્જીવ વરતુ ઉપર રેષ નહિ કરવારૂપ સંયમ રાખ. તથા લીલકુલ થઈ ગયેલી વસ્તુ ગ્રહણ ન કરવી) (૧૧) પ્રેક્ષા સંયમ (દષ્ટિ પડિલેહણ) (૧૨) ઉપેક્ષા સંયમ (અધિકારી પુરુષે સમજાવવા છતાં ન સુધરે તેવા ત્યાગીઓ કે ગૃહ તરફ ઉપેક્ષાભાવ કેળવે. પરંતુ તેમના નિંદાકુથલી કરવા નહિ કે તેમની ઉપર ક્રોધ કરવો નહિ. (૧૩) પ્રમાજના (૧૪) પરિષ્ઠાપનિક (ઠલે માત્રુ વગેરે વિધિપૂર્વક પરઠવવું) (૧૫) મન (૧૬) વચન (૧૭) કાયા(ત્રણની અશુભ પ્રવૃત્તિમાંથી શુભમાં જોડાવું.)
દશ પ્રકારની વૈયાવચ (૧) આચાર્ય (૨) ઉપાધ્યાય (૩) તપસ્વી (૪) શૈક્ષક (નવ દીક્ષિત) (૫) પ્લાન (૬) કુલ (એક આચાર્યની પરંપરા) (૭) ગણ (એક વાચનાવાળો પતિસમુદાય) (૮) સંઘ (૯) સાધુ (૧૦) સમજ્ઞ (સરખી સામાચારીવાળા શુદ્ધ ચારિત્રી) આ દશેની ભકિત વૈયાવચ્ચે કરવી.
નવ પ્રકારનું બ્રહ્મચર્ય (૧) સ્ત્રી, પશુ અને નપુંસક રહેતાં હોય તે વસતિમાં ન રહેવું. (૨) સ્ત્રીની સાથે રાગથી વાતચીત ન કરવી અથવા સ્ત્રી–પશુ કે નપુંસક સંબંધી કામ
