________________
મુનિજીવનની બાળપોથી-૫
૭૩
કથા ન કરવી. (૩) સ્ત્રી બેઠી હોય તે જગ્યાએ પુરુષે બે ઘડી અને પુરુષ બેઠેલ હોય તે જગ્યાએ સ્ત્રીએ ત્રણ પ્રહર સુધી બેસવું નહીં. (૪) સ્ત્રીનાં અંગોપાંગ વગેરે રાગ દષ્ટિથી જોવાં નહિ. (૫) સ્ત્રી પુરુષ રહેતાં હોય ત્યાં ભીત આદિના આંતરે રહેવું નહિ તેમ જ જેવું નહિ.(૬) પૂર્વે કરેલ કામકીડાનું સ્મરણ કરવું નહિ. (૭) પૌષ્ટિક, કામવાસના વધારે તે સ્નિગ્ધ આહાર વાપર નહિ. (૮) વિગઈ વિનાને (૧ એ) પણ આહાર સુધા કરતાં વધુ પ્રમાણમાં વાપરવે નહિ. (૯) સારા દેખાવાના વ્યાપમાં પડી શરીર કપડાં આદિની વિભૂષા કે ટાપટીપ કરવી નહિ.
ત્રણ પ્રકારના જ્ઞાન (૧) જ્ઞાન (૨) દર્શન (૩) ચારિત્ર. આ ત્રણેની સુંદર પ્રકારે આરાધના કરવી.
બાર પ્રકારને તપ (૧) છ પ્રકારે બાહ્ય તપ જેની અસર બાહ્ય એવા શરીર ઉપર સીધી પડે છે. (૧) અનશન (૨) ઉદરિ (૩) વૃત્તિસંક્ષેપ (૪) રસત્યાગ (૫) કાયકલેશ (૬) સંસીનતા.
(૨) છ પ્રકારે અત્યંતર તપ જેની અસર અત્યંતર એવા આત્મા ઉપર સીધી પડે છે. (૧) પ્રાયશ્ચિત્ત (૨) વિનય (૩) વૈયાવચ્ચ (૪) સ્વાધ્યાય (૫) ધ્યાન (૬) કાઉસગ.
આમ બાર પ્રકારને બાહ્ય-અત્યંતર તપ થાય.
ચાર પ્રકારે મેધાદિ નિગહ (૧) ક્રોધનો નિગ્રહ ક્ષમાથી કરે. (૨) માનને નિગ્રહ નમ્રતાથી કરે. (૩) માયાને