________________
ખંડ ૧ / ઢાળ ૮
૨૭ હવે જો તરુઉડણની વિદ્યા દિયો રે, તો હું પતિ બલિ ૧દેશ; કૃષ્ણ ચતુર્દશી રાત્રે વહેલા આવજો રે, પહેરી કાજલ વેશ. જગ ૨૬ એમ કહી વિદ્યા વશીકરણી ને ચૂરણું રે, આપ્યો ઉમા સંખેડ; ઘર આવી તિહાં પતિ પણ પાછળ આવીયોરે, પણ ઘર લાગે વેડ. જગ ૨૭ ભય બિભત્સ ને અચરિજ રૌદ્ર રસ ભર્યો રે, પણ ઘરે મનમાં ઘીર; હાસ્ય શૃંગાર રસ છાંડ્યા મનમાંહે થકી રે, શાંતપણે થયું શરીર. જગ૦૨૮ ધિક્ ધિક્ કુલની નારી તે સારી ઘણી રે, હું થયો અતિ અતિમૂઢ; મિત્ર પાસે જઈ યુગતે તે સવિ દાખવ્યો રે, કરણી જેહની ગૂઢ. જગ૭૨૯ મિત્ર પવિત્ર તું માહરો હિતકારી થયો રે, માત પિતા તું ભ્રાત; એહ અપાય મહોદધિથી ઉગારિયો રે, જ્ઞાનવિમલ ગુરુ વાત. જગ ૩૦
| | દોહા || મિત્ર કહે ચૂરણ થકી, વશ કરશે એ રંગ;
ઘન સવિ એહને વશ હોશે, દેશે દંડ પ્રચંડ. ૧ यतः-रवि चरिये गहचरियं, ताराचरियं च चंदचरियं च;
जाणंती बुद्धिमंता, महिलाचरियं न याणंति. १ जलमज्जे मच्छ पयं, आगासे पंखियाण पयपंति; महिलाण हियय मग्गो, तिन्निवि लोओ न दिसंति. २ सव्वथ्थ पंडिया सव्वथ्थ कुसला, सव्वथ्थ लद्ध लक्खाय; महिलाण चरिय भणणे, मुक्खा अहवा तिरक्खाय. ३
અર્થ–૧. સૂર્ય, ગ્રહ, તારા અને ચંદ્રના ચરિત્ર અથવા ગતિવિધિ બુદ્ધિમાન લોકો જાણી શકે છે, પણ સ્ત્રીચરિત્ર કોઈ જાણી શકતું નથી. ૨. પાણીમાં મચ્છના પગલાં, આકાશમાં પંખીના પગલાં અને સ્ત્રીના હૃદયની ગતિ (માર્ગ) ત્રણે લોકમાં કોઈને દેખાતી નથી. ૩. સર્વમાં પંડિત, સર્વમાં કુશલ, સર્વ લક્ષણથી યુક્ત પ્રાણી અથવા ત્રિઅક્ષ (ત્રણ આંખવાળા) શિવ પણ સ્ત્રીનું ચરિત્ર કથવાને મૌન ઘારણ કરે છે.
મિત્ર કહે નિંદા કિસી, નિવડી નિકુર એ નાર; મુખ દીઠે પણ એહને, પાપી હુવે જમવાર. ૨ ચિંતે ઘર જાઉં નહીં, બાળ મરણ કરું આજ;
કહે મિત્ર ચિંતે કિડ્યું, જાયે જેહથી લાજ. ૩ ૧.દઈશ, આપીશ. ૨. દુ:ખરૂપી મહાસમુદ્રથી ૩. જન્મારો.
