________________
ખંડ ૩ / ઢાળ ૧૨
૨ ૦૭
કર્મ ખાયે લક્ષણ રહે, એહવો લોકનો ન્યાય; લક્ષણ વ્યંજન વારતા, શાસ્ત્ર માંહે કહેવાય. ૧૨
| II ઢાળ બારમી ||
(નમણી ખમણીને ગય ગમણી–એ દેશી) કહે કની લક્ષણ બત્રીશ, દેખી રૂપ બહુત સુજગીશ; શરીર માંહે આકાર વિશેષ, જિણથી શુભાશુભ ફળને પેખ. ૧ પંચ દીર્ઘ ચાર હ્રસ્વ કહીએ, સૂક્ષ્મ પંચ ઉન્નત ચાર લીજે; સસ અરુણ ત્રણ પહોળા જાણો, ત્રણ આગંઘ ગંભીર ત્રણ આણો. ૨ ભુજ નેત્ર અંગુળ જિલ્લા નાસા, પંચ દીર્ઘતા ભાવ વિલાસા; પૃષ્ઠ કટિ પુરુષચિહ્ન ને જંઘા, હ્રસ્વતાએ કરી શોભા રંભા. ૩ દંત વક્ નખ પર્વ ને કેશા, એ સૂક્ષ્મ ઝીણા સુચિ દેશ; કૂખ અંશ શિર પાદ એ ચાર, ઉન્નત પણ હોવે શિરદાર.૪ પાણિ ચરણ તલ તાલુ રસના, નેત્ર પ્રાંત નખ દંત ને વસના; સસ રક્ત સપ્તાંગ નૃપ લક્ષ્મી, ભાલ હૃદય મુખ પૃથુલ હોયે અનમી. ૫ નાભિ રસત્વ સ્વર જાસ અગાઘ, નિત્ય હોવે તસ જસ નિરાબાઘ; એ લક્ષણનું દેહ જણાવે, કીકી કચ એ શ્યામ બનાવે. ૬ કર પદ રેખાને આકારે, બત્રીશના પડીયા શુભચારે; તે પણ સામુદ્રિકમાં બોલ્યા, તે પણ વયણ થકી તેણે ખોલ્યાં. ૭
| છપ્યો . છત્ર કમળ ઘનુ વજ, વાપિ સ્વસ્તિક ને તોરણ, રથ અંકુશ ને કૂર્મ, સિંહ ધ્વજ પાદપ વારણ; મન્સ યવ પ્રાસાદ, શૂભ પર્વત ને દર્પણ, ચામર સર સુમ માલ, વૃષભ કમંડલુ પૂરણ. કમળાકર ને ચક્ર શંખ, શિખિ મત્સ સિંધુ એ જાણીએ; બત્રીશ એહવા બોલીયે, કિહાં કળશ લચ્છિ વખાણીએ. ૧
| | પૂર્વ ઢાળ || કીકી કેશ હોયે જસુ કાલા, જિહાં જાયે તિહાં સુથ સુગાલા; તનુ શોભાથી વદન સુકુમાળા, તે માંહે નાસા અતિહિ વિશાળા. ૮
૧. કમર ૨. ત્વચા
