________________
ખંડ ૩/ ઢાળ ૮
૧૯૧
રસમંજરી રસિક પ્રિયા નાટક, શૃંગાર શતકે પ્રમુખ રે; કામકામી જે હોય તે જોજો, એહવા સકળ વિશેષા રે. સુ૦૩૫ રાંટા પગની આંટુ જોતી, શંખિણી ને સુગાળી રે; આપ તણાં લક્ષણ રાખેવા, વરજો એહવી બાળી રે. સુo૩૬ સામુદ્રિકનાં લક્ષણ જોઈ, પરણે કન્યા જાણી રે; નિર્ધન કુળની પણ હોયે રાણી, જ્ઞાનવિમળ સૂરિ વાણી રે. સુ૦૩૭
| છંદ | વિરલે દાંતે ને વિકરાળી, કોપ ઘણો ને દર્શને કાળી; વક્ર નેત્ર વળી મુખડું તાણે, અહનિશિ આપો આપ વખાણે. ૧
ચાલ વખાણે આલી હિયડે પાલી, પેટ પ્રજાળી મૂંછાલી; ઘણ ક્રોઘ ન છંડે, કલહ જ મંડે, માતા સાંઢ જેમ ત્રટકાલી; મસ્તક કપિવેણી, કેશર નયણી બાબર ઘેટા બાળ જિસ્યા; તે નારી પામી રીશ મ કરશો, અણપૂજ્યાનાં ફળ ઇસ્યાં. ૨
અથોત્તમાં સુહિત સુલક્ષણી રંગ રસાળી, કનક ચૂડીને પહિરણ ફાળી; દક્ષિણ કરે જ દાન જ દીજે, તો ઇસી નારી નિશ્ચય પામીજે. ૧
ચાલ પામીજે યુવતી સાસુ ગમતી, નણદહ ભગિની સુકુલીણી; પરપુરુષ ન જોતી, વાત ન કરતી, તાંત ન ઘરતી કેહ તણી; જિનધર્મ ઉચરતી, પિયુમન ગમતી, શારદચંદનિર્મલ જિસી; પહેલે ભવે કોઈ મહાતપ કીધાં, તે નર પામ્યા નાર ઇસી. ૨
ઇત્યાદિક બહુ વક્તવ્યતા જાણવી.
|| દોહા ||. કહો નાયક હોયે કેટલા, તવ બોલ્યા કહે ચાર;
અનુકૂળ દક્ષિણ શઠ વળી, ધૃષ્ટ ભેદ એ ચાર. ૧ હવે એ ચારનાં લક્ષણ કહે છે
જે પરમણી રત નહીં, નિજશું નિત્યે રાગ; તે અનુકૂળ નાયક કહ્યો, શુભ લક્ષણનો લાગ. ૨ ચિત્તે પરમણી રમે, પણ વિકાર ન દેખાવ;
તે દક્ષિણ નાયક કહ્યો, કુલાચાર ન ચુકાવ. ૩ ૧. બાલિકા, કન્યા
