________________
શ્રીચંદ્ર કેવલીનો રાસ
ઘમઘમાટ કરતી જે ચાલે, વળી કરડકા થાવે રે; તે ના૨ી ઘણું વૈર વધારે, નીચ ગતિ દુઃખ પાવે રે. સુ૦૨૬ અતિ લાંબી અતિ ટૂંકી અતિ કૃશ, અતિ કાળી અતિ ગોરી રે; એ દોભાગણી સઘળી ત્યજવી, વાદ કલહપ્રિય ઘોરી રે. સુ૨૭ પાક પરઘર પ્રશંસે ને કરે, ૫૨ઘ૨ની અનુકૂળા રે; આસન અથિર ને ઉત્તર વાળે, તે સ્ત્રી વંશ પ્રતિકૂળા રે. સુ૨૮ પતિઆક્રોશે સુસર પખ વૈરિણી, જેહના પગ રહે પહોળા રે; પરિહરવી પુત્રવતી તે પણ, વક્રમુખી પિંગડોળા ૨. સુ૨૯ યત:-પિંગાક્ષી તપનંદા, પરપુરુષરતા, સ્થૂલ્લંઘૌધ્વંશી;
लंबौष्ठी दीर्घवक्रा, प्रविरलदशना, श्यामताल्वोष्ठजिह्वा. शुष्कांगी संगरक्ता, विषमकुचयुगा, नासिकाक्रांतवक्रा, सा कन्या वर्जनीया, सुतसुखरहिता, भ्रष्टशीला च नारी. १ पीनोरू पीनगंडा सुशमितदशना, दक्षिणावर्त्तनाभिः स्निग्धांगी चारुशुभ्रा पृथुकटिजघना सुस्वरा चारुकेशी, कूर्मपृष्ठा धनूष्णाधिरदसमपृथुस्कंधभागा सुवृत्ता, सा कन्या पद्मपत्रा सुभगगुणयुता, नित्यमुद्वाहयोग्या. २ મુખ સરિખું હોયે સહજ ડહાપણ, નેત્ર સમાન આચાર રે; નાસા સમ ઋજુતાએ કથન કરી, તનુ સમ સુખપરિવાર રે. સુ॰૩૦ એમ અનેક સામુદ્રિક લક્ષણ,—લક્ષિત દેહા જાણી રે; ‘કર-પીડન ક૨ે તસ ઘર બહુળી, ઋદ્ધિ રાજ ઘન પાણી રે. સુ૦૩૧ અથવા વળી ચાર ભેદે નારી, ઊઢા અને અનુઢા રે; એક સ્વકીયાને પરકીયા, કામશાસ્ત્રમાં ગૂઢા રે. સુ૩૨ જ્ઞાત અજ્ઞાત યૌવના લહીએ, પ્રૌઢા મધ્યા ધીરા રે; વાસકશય્યા ને અતિસારિકા, કામકંદની કીરા રે. સુ૩૩ મુગ્ધા વિપ્રલબ્ધા, વિસ્રબ્યા, પ્રોષિતપતિકા ભણીએ રે; ભેદ અનેક લક્ષણ ગુણથી છે, વાત્સ્યાયનમાં સુણીએ રે.
૧૯૦
૩૪
૧. પાણિગ્રહણ ૨. પાણ=વ્યાપાર ૩. વિવાહિત ૪. વાત્સ્યાયન મુનિ રચિત
કામશાસ્ત્રમાં
