________________
અવન્તિપતિ પ્રોત: ૧૨૧ એના નામ માત્રથી ભલભલા ભડવીરોના છક્કા છૂટી જતા. આખી સેનાની હિંમત એના નામ માત્રથી નાસી જતી! આ અવન્તિપતિ પ્રદ્યોતે પિતાની સાથે પિતાના જેવા ચૌદ રાજાઓને રાખ્યા હતા. જે એના ખંડિયા હતા ને સામંતગીરી કરતા.
આ અલબેલી ઉજજેનીના તીરે, થાક્યો પાક્યો ચિત્રકાર ચાલતો ચાલતે આવી પહોંચે. માર્ગની મુશ્કેલીઓએ, ક્ષુધા અને તૃષાએ એના વેરભાવને બમણે બનાવ્યો હતે.
થાક્યો, હાર્યો ચિત્રકાર સંધ્યા સમય થઈ જવાથી શહેરની બહાર એક વટવૃક્ષ નીચે રાત્રિ ગાળવા થે અહીં કેટલાય વટેમાર્ગુઓ રાતવાસે રહેવા રોકાયા હતા, કારણ કે રાજા ચંડપ્રદ્યોતની અજાણ્યાને નગરમાં પ્રવેશવાની મનાઈ હતી. હમણું એ પરદેશીઓથી ભારે સચિંત રહેતો. વટેમાર્ગુઓમાં જાતજાતના માણસે હતા. કેઈ સાર્થવાહ, કેઈ વણઝારા, કેઈ વેપારી, કોઈ અન્ય દેશોના પ્રવાસી, કેઈનૃત્ય-સંગીત જાણનારા, કવિઓ ને વિદ્વાન હતા. મહાસન પ્રદ્યોતમાં જે કામગુણની તીવ્રતા ન હતા તે પ્રરાક્રમી રાજા તરીકે, કદરદાન રાજવી તરીકે વિખ્યાત થઈ જાત. પણ એ દુર્ગણે એને વિવશ બનાવ્યું હતું, અને એના બીજા સારા ગુણે ઢંકાઈ ગયા હતા.
યક્ષમંદિરને ચિતારે આરામ કરવા જ્યાં આડે પડખે થયે હતું, ત્યાંથી થોડે જ દૂર બે સાધુપુરુષે જેવા પ્રવાસીઓ પણ ઊતર્યા હતા. તેઓ ગુરુ-શિષ્ય હોય તેમ વાતચીત પરથી લાગતું હતું. નિત્ય ધર્મક્રિયા કર્યા પછી તેઓ ધર્મકથા કરતા હતા. ચિતારાનું દિલ વ્યાકુળ હતું. વેર
