________________
મસ્ય ૧૧ મુ
અવન્તિપતિ પ્રદ્યોત ક્ષિપ્રા નદીના સુંદર તટ પર અવન્તીનું પાટનગર ઉજજેની આવેલું છે. ગગનચુંબી મહાલયે ને આભ ઊંચી અટ્ટાલિકાઓથી શોભતું એ નગર હતું. કાવ્ય, સાહિત્ય ને શગારની અહીં નદીઓ વહેતી. વિલાસ આ નગરપ્રજાને ખાસ ગુણ હતે. કારણ કે અહીંના કવિ-કલાકારોને નાયક રાજા મહાન પ્રદ્યોત, શંગાર અને વીરરસને સ્વામી હતે.
યુદ્ધની વાત આવી કે એ ચાર પગે સજજ થઈ જતે. . સંગારની સામગ્રી આવી કે ભૂખડી બારસની જેમ તૂટી પડતા. આ બે એના રસાસ્વાદ, એમાં જે વિન નાખે, એની સામે એ યમરાજની અદાથી, ભયંકર કાળારૂપ બનીને ઝૂઝતા. એ વેળા એના ક્રોધને પરિસીમા ન રહેતી. સદેષ કે નિર્દોષ, શત્રુ કે મિત્ર જે કઈ વચ્ચે આવ્યું એ દાઈ જતું. એના કપાલને શાન્ત કરે સામાન્ય નહોતે.
આ કારણે એને ઘણા ચંડ-(પ્રચંડ) પ્રદ્યોત કહેતા. યુદ્ધના મેદાનમાં એના તલવારના વાર જોવા એ ખરેખર અપૂર્વ હતા. સો સેનાઓનું સામર્થ્ય એના એકમાં દેખાતું,
