________________
પાટણના જૈન ઇતિહાસની કેટલીક સામગ્રી
૧૦૯ મંદિરોનાં વર્ણન બાદ આજુબાજુનાં ગામોનાં મંદિરોનું પણ વર્ણન કરેલું છે. એમાં ૨૦મી ઢાળમાં પાટણનાં મંદિરો પૂર્ણ થયા બાદ તરતજ ૨૧ મી ઢાળમાં વાડીપુરનું તથા ત્યાંનાં જૈન મંદિરોનું વર્ણન આવે છે: “વાડીપુર-વર-મંડણઉ એ,
પ્રણમીય ૨ અમીઝરઉ પાસ તુ; આસ પૂરઈ સયલ તણું એ,
પૂછઈ ૨ આણું ભાવ તુ;
વાડીપુર-વર-મંડણ એ, વાડી-મંડણ વામાનંદન, સલભુવનઈ દીપએ,
નમઈ અમર–નરિંદ આવી, સયલ દુરજન છપએ.” અર્થાત સં. ૧૬૪૮ માં પાટણ પાસે વાડીપુર ગામમાં એક જૈન મંદિર હતું, અને તેમાંની પ્રતિમા “અમીઝરા પાર્શ્વનાથ” નામની એળખાતી હતી. ચૈત્યપરિપાટીમાં વાડીપુર પછી અનુક્રમે દોલતપુર, કમરગિરિ, વાવડી અને વડલીનાં મંદિરોનું વર્ણન છે. દેલતપુર અને કુમરગિરિ વિષે ચોક્કસ માહિતી મળતી નથી,(કુમારગિરિ’ એ નામ કુમારપાલે બંધાવેલા કોઈ મંદિર કે પ્રાસાદ સાથે સંબદ્ધ હોય એ સંભવિત છે. કેટલાંક જૂને સ્તવને ઉપરથી, આ સ્થળ તે પાટણથી નૈઋત્ય ખૂણે આવેલું હાલનું કુણઘેર હોય એમ અનુમાન થાય છે.) પણ વાવડી અને વડલી ગામો હાલ મોજુદ છે તે ઉપરથી અનુમાન થઈ શકે છે કે વાડીપુર પણ પાટણથી માત્ર થોડે દૂર દક્ષિણે અથવા પશ્ચિમે આવેલું હોવું જોઈએ. વર્ણનનો અનુક્રમ જોતાં તે પાટણથી ઘણુ ઓછા અંતરે આવેલું હોવું જોઈએ. પંદરમા અને સોળમા શતકના શિલાલેખોવાળી પ્રતિમાઓ થોડા જ સમય ઉપર વડલીમાંથી દટાયેલી મળી આવી હતી એ જાણીતું છે.
પાટણની આજુબાજુનાં સંખ્યાબંધ જૂનાં પરાંઓની બાબતમાં બન્યું છે તેમ, વાડીપુર ગામ પણ ભાંગી જવાથી ત્યાંની પ્રતિમાને પાટણમાં લાવવામાં આવી હશે. ઉપર્યુક્ત “ચૈત્યપરિપાટી’માં જેનો ઉલ્લેખ છે તે “અમીઝરા પાર્શ્વનાથની પ્રતિમા જ ઝવેરીવાડાવાળા
