________________
પાટણના જૈન ઇતિહાસની કેટલીક સામગ્રી
પાટણવાડા સંબંધી કેટલાક એતિહાસિક ઉલ્લેખ
“શ્રી આત્માનંદ શતાબ્દી સ્મારક ગ્રંથમાં મુનિશ્રી જયંતવિજયજીએ “શ્રીમાળી જ્ઞાતિના એક પ્રાચીન કુળની વંશાવલી” છપાવી છે. આ વંશાવલી કોઈ વહીવંચાની વહી ઉપરથી લખવામાં આવી હેય એમ જણાય છે. ભિન્નમાલનિવાસી શ્રીમાળી શેઠ તોડાના વંશની લગભગ ૫૦ પેઢીઓની એમાં હકીકત છે. સં. ૭લ્પ થી શરૂ થઈ આશરે સ. ૧૬૦૦ સુધીની હકીકત એમાંથી મળે છે. કુળના જુદા જુદા પુરુષોએ ક્યાં ગામમાં વાસ કર્યો અને શાં મહત્વનાં કામે કર્યાં, એની વિગત એમાં આપેલી છે. એમાં પાટણવાડાનાં ગામો પૈકી મોઢેરા, ગાંભૂ, પાટણ, ચાણસ્મા, નેરતા વગેરેનો ઉલ્લેખ છે. એમાંથી મોઢેરા, ગાંભૂ તથા પાટણની ઐતિહાસિકતા આ પહેલાં બીજા સાધનોથી સિદ્ધ થઈ ચૂકેલી હોવાથી એ બાબત અહીં વિસ્તાર કર્યો નથી. પરંતુ પાટ
ના ફેફળિયાવાડાનો ઉલ્લેખ પ્રસ્તુત વંશાવળીમાં છે, તે અગત્યને ગણાય. આ ઉપરાંત ચાણુરમા અને નેરતા વિષે પણ તેમાં કેટલીક હકીકત છે, જેની અહીં નેંધ કરી છે.
ફોફળિયાવાડ-પતનિ વાત વારં સંવત ૧૨૨૯ વર્ષે જોવાवाडि सारंग भा. नारिंगदे.
અર્થાત સારંગે પોતાની પત્ની સાથે સં. ૧૨૨૫ માં પાટણમાં પિતાના સાસરે કેફિળિયાવાડામાં આવીને વાસ કર્યો.
સં. ૧૨૨૫ એટલે કુમારપાળને રાજ્યકાળ. આથી ઉપર જણાવેલ ફળિયાવાડ જૂના પાટણન હોવો જોઈએ. આ ઉપરથી એક અનુમાન અવશ્ય ખેંચી શકાય છે કે જૂનું પાટણ ભાંગ્યા પછી નવું પાટણ બંધાતાં તેમાં પણ અનેક મહોલ્લાઓનાં નામ જૂના પાટણમાં હતાં તે પ્રમાણે જ રાખવામાં આવ્યાં હશે, કેમકે હાલના પાટણમાં પણ ફેફળિયાવાડે છે. પાટણના મહાલાઓ સંબંધી કેટલીક સારી ઐતિહાસિક વિગતે હમણું બહાર આવી છે, (જુઓ અભ્યાસગૃહપત્રિકા,
