________________
૧૦૪
વરસ્તુપાલનું વિદ્યામંડળ અને બીજા લેખે ફાગણ-વૈશાખ સં. ૧૯૯૫ માં મારે લેખ ઐતિહાસિક દષ્ટિએ પાટશુની પોળો') તે સાથે આ વસ્તુ પણ ધ્યાનમાં રાખવા જેવી ગણાય. - ચાણસ્મા:- મન મારું નાતા કરી વાળ વારતા सासरामाहिं तव श्रीभट्टेवा श्रीपार्श्वनाथ चैत्यं कारापितं सं १३३५ वर्षे श्रीअंचलगच्छे भजितसिंहसूरीणामुपेदशन प्रतिष्ठितं ।
અર્થાત વર્ધમાનના ભાઈ જયતાએ ઉચાળા ભરી પોતાના સસરાના ગામ ચાણસ્મામાં નિવાસ કર્યો. ત્યાં તેણે સં. ૧૩૩૫ માં શ્રીભટેવા પાર્શ્વનાથનું મંદિર બંધાવ્યું અને અજિતસિંહસૂરિના ઉપદેશથી સં. ૧૩૩૫ માં તેની પ્રતિષ્ઠા કરાવી.
મારા જાણવા પ્રમાણે, ચાણસ્મા સંબંધી આ જૂનામાં જૂને ઉલ્લેખ છે. “રાસમાળામાં એક સ્થળે વસ્તુપાલના વૃત્તાન્તના સંદર્ભમાં આવતા “ચન્દ્રોન્માનપુરને ચાણસ્મા તરીકે ઓળખાવ્યું છે, તે બરાબર નથી. ચન્દ્રોન્માનપુર એ હારીજ પાસેનું હાલનું ચંદુમાણ છે. પ્રસ્તુત વંશાવલીમાં ચાણસ્મામાં ભટેવા પાર્શ્વનાથનું મંદિર બંધાવ્યાનું લખ્યું છે. જૂની ગૂજરાતીમાં લખાયેલું એક ગીત મને મળેલું છે (જુઓ મુનિ ભાવરત્નકૃત “ભટેવા પાર્શ્વનાથની ઉત્પત્તિનું સ્તવન, જૈન સત્ય પ્રકાશ, નવેમ્બર ૧૯૪૨) તેમાં પણ ઈડરથી ભટેવા પાર્શ્વનાથને ચાણ
સ્મા લાવી ત્યાં તેમની પ્રતિષ્ઠા કરાવ્યાની હકીકત છે. આ રીતે વંશાવલીમાંની વિગતોને સ્વતંત્ર પ્રમાણનો ટેકો મળે છે.
નોરતા-પુર્વ મહુયા ચતુર્થ પુત્ર ગુવા મા. વાંળિઃ પુ. શોમાં લંચहणं कृतं नोरते वास्तव्यः सांप्रति पत्तनि वास्तव्यः संवत् १४४१ वर्षे लघु. શાલી વમવા.
અર્થાત મહુયાનો ચેાથે પુત્ર ચુથા, પત્ની ચાંહણિદે તથા પુત્ર શોભા સાથે નોરતામાં રહેતો હતો. તે પાછળથી પાટણ રહેવા આવ્યા. તે સં. ૧૪૪૧ માં લઘુશાખી-દશાશ્રીમાળી થયો.
આ ઉલ્લેખ પ્રમાણે, પાટણ પાસેનું નોરતા ગામ સં. ૧૪૪૧ પહેલાં અસ્તિત્વમાં હતું, એમ પુરવાર થાય છે.
