________________
પિ૬)
રિમ નિર્વાણ ભગ ૭.
કે તેવો કોઈ માર્ગ પણ શોધી શક્યા નહિ. વધુમાં એવા વિવેકી પણ લોકેષણાને આધીન બન્યા. રાજ્યના વિચક્ષણ મહતરો પણ લોકવાદમાં સમ્મત બની ગયા. શ્રી લક્ષ્મણજીએ ચરણોમાં પડીને શ્રીમતી સીતાજીનો ત્યાગ નહિ કરવાની આગ્રહભરી આજીજી કરી છતાં તે તરફ પણ શ્રી રામચન્દ્રજીએ લક્ષ્ય આપ્યું નહિ. તેમણે તો યાત્રાના બહાને મહાસતીજીને અરણ્યમાં ત્યજી દેવાની જ આજ્ઞા ફરમાવી. આ બધામાં શ્રીમતી સીતાજીનો પાપોદય એક યા બીજી રીતે કામ કરી રહ્યો હતો. અન્યથા શ્રી રામચન્દ્રજીને મહાસતી શ્રીમતી સીતાજી પ્રતિ ઓછો અનુરાગ નહિ હતો. શ્રીમતી સીતાજીનું ઔદાસીજ ટાળવાને માટે શ્રી રામચંદ્રજી બને તેટલું સઘળું જ કરવા તત્પર હતા. વળી વિવેકી અને વિચક્ષણ પણ હતા. છતાં આ બન્યું, ત્યારે એ જ મનાય અને કહેવાય કે, એ બધાયમાં શ્રીમતી સીતાજીના તીવ્ર અશુભોદયની મુખ્ય અસર હતી. પાપને નહિ માનનારાઓની બીજી કોઈપણ દલીલ અહીં ટકી શકે તેમ નથી. જે સંયોગોમાં આ બધું બન્યું છે, તે જોતાં કોઈપણ વિચક્ષણ સમજી શકે તેમ છે કે પાપના ઉદય વિના આમ બને જ નહિ. શ્રીમતી સીતાજી એ છે, કે જેમણે કોઈ કાળે મનથી પણ પરપુરુષની ઈચ્છા કરી નથી તેમજ અવસરે સઘળાં રાજસુખોનો એક ક્ષણમાં ત્યાગ કરીને પતિની પૂંઠે પણ એ જ ચાલી નીકળ્યાં હતાં ને ? બીજી તરફ જુઓ તો શ્રી રામચન્દ્રજી પણ વિવેકશીલ અને વિચક્ષણ હોવા સાથે, શ્રીમતી સીતાજી પ્રત્યે અનહદ અનુરાગ ધરાવનારા હતા. આ બધી વાતોને લક્ષ્યમાં રાખીને શ્રીમતી સીતાજીના પરિત્યાગનો આખોય પ્રસંગ વિચારવામાં આવે, તો એમ લાગ્યા વિના રહે નહિ કે, પાપના અસ્તિત્વને પણ માન્ચે જ છૂટકો છે. એ ઉપરાંત, યોગ્ય આત્માઓમાં આ પ્રસંગોના વિચારથી પાપભીરૂ બુદ્ધિ પણ ઉત્પન્ન થયા વિના નહિ રહે.
સભા : પ્રસંગ તો એવો જ છે.
