________________
રેર થયો તેમજ સંઘટ્ટો પણ થયો, તેણે મહર્ષિ શ્રી રામચંદ્રજીના અંતરને કેટલું બધું હચમચાવી મૂક્યું હશે, કે જેથી તેમને આવો અભિગ્રહ કરવાની જરૂર પડી, એ વિચારવા જેવી વાત છે. તેમનાં અન્તરમાં કરૂણાનો કેટલો સુંદર વાસ હશે ? નિરતિચાર સંયમનું પાલન કરવામાં તે કેટલા દત્તચિત્ત હશે ? અરણ્યમાં ભિક્ષાકાળે નિર્દોષ આહાર મળી જાય, તો જ પારણું કરવું આવો નિર્ણય કરવા પાછળ રહેલી કરૂણાશીલતા અને સંયમપરતા તરફ ખાસ ધ્યાન આપવા જેવું છે. શરીરના મમત્વમાં રાચતા આત્માઓથી આ શક્ય છે ? શરીરને બંધન માની, એ બંધનને એક માત્ર મુક્તિસાધનાનું જ સાધન બનાવ્યા વિના
આવો અભિગ્રહ થવો, એ કોઈપણ રીતે શક્ય નથી. ખરેખર આવા મહર્ષિઓના માટે કશું જ અસાધ્ય હોતું નથી. આવા મહર્ષિઓના ચરણોમાં જગતની સઘળી જ સંપત્તિઓ આળોટતી હોય તો તે સ્વાભાવિક જ છે. આ ચરિત્રના રચયિતા પરમર્ષિ ફરમાવે છે કે, શરીરને વિષે પણ નિરપેક્ષ બનેલા શ્રી રામ,િ એ પ્રકારના અભિગ્રહને કરીને પરમ સમાધિને પામ્યા થકા પ્રતિમાધર બનીને રહાા.
* 200 àPoy k?
શ્રીરામચંદ્ર મહર્ષિએ અરણ્યમાં
રહીને કરેલી અનુપમ આરાધના
આ પછી કોઈ એક સમયે, પેલા સ્વજનસ્થલ નગરનો પ્રતિનંદી નામનો રાજા તે અરણ્યમાં આવ્યો. એ રાજા ત્યાં એક એવા અશ્વથી ખેંચાઈને આવ્યો હતો, કે જે અશ્વ વિપરીત શિક્ષાવાળો તથા વેગવાળો હતો. યોગ્ય શિક્ષાને પામેલો અશ્વ લગામ ખેંચ્યું ઉભો રહે અને વિપરીત શિક્ષાને પામેલા અશ્વની જેમ-જેમ જોરથી લગામ ખેંચવામાં આવે, તેમ તેમ તેનો વેગ વધતો જાય. તે અશ્વ તે અરણ્યમાં આવીને નંદનપુણ્ય નામના સરોવરના કાદવમાં ખૂંચી ગયો અને તેથી તેની ગતિ અટકી પડી. એ અશ્વને પગલે પગલે પ્રતિનંદી રાજાનું સૈન્ય ત્યાં આવી પહોંચ્યું. પોતાનું સૈન્ય આવી ગયા બાદ પ્રતિનંદી રાજાએ પેલા અશ્વને કાદવમાંથી બહાર કાઢયો. તે પછી ત્યાં જ છાવણી નંખાવીને અને સ્થાન કરીને પ્રતિનંદી રાજાએ પરિવાર સહિત ભોજન કર્યું.
