________________
શિલા ઉપર શા માટે આરોપે છે ? અથવા નિર્જળ જમીનમાં તું મરેલા વૃષભોથી બીજને કાં વાવે છે ? વળી હે મૂર્ખ ! રેતીમાંથી તે તેલ નીકળતું હશે, કે જેથી તું એને પીલે છે ? ઉપાયને નહિ જાણનાર એવો તારો આ પ્રયાસો સર્વથા નિષ્ફળ જ છે !” જટાયુ દેવને શ્રીરામચંદ્રજીની પાસે આવું જ બોલાવવું હતું અને જ્યાં શ્રીરામચંદ્રજી આવા ભાવનું બોલ્યા કે તરત જ જટાયુ દેવે સ્મિત કરીને કહ્યું કે, “જો તમે આટલું પણ જાણો છો, તો તમે અજ્ઞાનના ચિહ્ન સમા શ્રી લક્ષ્મણજીના મૃતદેહને તમારા ખભા ઉપર શા માટે વહન કરો છો ?"
શ્રીલક્ષ્મણજીના દેહને જ્યાં જટાયુ દેવે મૃતદેહ તરીકે ઓળખાવ્યો, એટલે પાછા શ્રીરામચંદ્રજી હતા તેવા ને તેવાજ ઉન્મત્ત બની ગયા. શ્રીલક્ષ્મણજીના મૃતદેહને આલિંગન દઈને શ્રી રામચંદ્રજીએ જટાયુ દેવને કહ્યું કે, “તું આવું અમંગળ કેમ બોલે છે ? મારા દૃષ્ટિપથમાંથી તું દૂર થઈ જા !”
સેનાપતિ કૃતાન્તવદન પ્રતિબોધ કરે છે હવે કૃતાન્તવદન સેનાપતિ, કે જે દીક્ષા લઈ, સંયમ પાળીને દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થયો હતો, તેણે પોતાના અવધિજ્ઞાનના બળથી જાણ્યું કે, જટાયુ દેવે મહેનત કરીને સમજાવવાનો પ્રયત્ન ર્યો, પણ શ્રીરામચંદ્રજીએ તેને ગણકાર્યો નહિ અને પોતાની નજરથી દૂર થવાનું કહી દીધું. આથી શ્રીરામચંદ્રજીને બોધ પમાડવાને માટે કૃતાન્તવદન દેવ ત્યાં આવ્યો.
તેણે આવીને એક સ્ત્રીના મૃતદેહને પોતાના ખભા ઉપર નાખ્યું અને તે પછી તે શ્રીરામચંદ્રજીની પાસે ચાલ્યો. સ્ત્રીમૃતકને ખભે નાખીને આવતા તેને જોઈને, શ્રીરામચંદ્રજી બોલ્યા કે “શું તું ઉન્મત્ત બની ગયો છે, કે જેથી તું આ સ્ત્રીમૃતકને આ પ્રમાણે વહન કરે છે?"
શ્રીરામચંદ્રજીને જવાબ દેતાં કૃતાન્તવદન દેવ પણ કહે છે કે, “આવું અમંગળ તમે કેમ બોલો છો ? આ તો મારી પ્રિય સ્ત્રી છે. પણ રપ૧
શ્રી લહમણજીનું મૃત્યુ રામનો ઉન્માદ અને પ્રતિબોધ..૧૧
4
છે ?
