________________
‘‘મુત્તા ન ઘેટ્ દૃશાસ્યેન, તપ્સ્યુલ્યા અપિ તગૃહે ! સમક્ષ સર્વનોાનાં, તદ્ હિવ્ય રુ શુદ્ધયે
'
‘રાવણને ઘેર વસતા છતાં પણ તમે જો તેની સાથે ભોગો ન ભોગવ્યા હોય, તો શુદ્ધિને માટે સર્વ લોકોની સમક્ષ દિવ્યને કરો !' આવા શબ્દો શ્રીરામચંદ્રજી શ્રીમતી સીતાજીને સંભળાવે ત્યારે શું થાય? લોકો બોલે એ જુદી વાત છે, અન્ય કોઈ બોલે એ જુદી વાત છે, પણ આવી વાત જ્યારે ખુદ શ્રીરામચંદ્રજી જ બોલે ત્યારે તો એની ભયંકરતા-નિષ્ઠુરતા વધી જ જાય ને ?"
શ્રીમતી સીતાજીનો ઉપહાસ
શ્રીમતી સીતાજી તો દિવ્ય માટે તૈયાર છે, પણ શ્રીરામચંદ્રજી જ્યારે આવું બોલતાં પણ ખચકાયા નહિ ત્યારે શ્રીમતી સીતાજી પણ તેમની આવી વિલક્ષણ ન્યાયપદ્ધતિનો ઉપહાસ કર્યા વિના રહી શક્યાં નહિ. શ્રીમતી સીતાજી સ્મિત કરીને કહે છે કે,
‘ખરેખર, આપનાં જેવા શાણા માણસ આ જગતમાં બીજા કોઈ નહિ જ હોય, કારણકે, આપે તો મારા દોષને જાણ્યાં વિના જ મારો મહાવનમાં ત્યાગ કર્યો છે ! આપ તો એવા વિચક્ષણ છો કે, પહેલાં દંડ કરીને હવે મારી પરીક્ષા કરો છો ? પણ મુંઝાશો નહિ, મેં શિક્ષા ભોગવી લીધી છે તે છતાંય, હું તમે કહો છો તેમ દિવ્ય કરવાને માટે પણ તૈયાર જ છું !'
શ્રીમતી સીતાજીનું આ કથન શું સૂચવે છે ? શાણો માણસ તે કહેવાય, કે જે પહેલાં દોષ છે કે નહિ એ જાણવાનો શક્ય પ્રયત્ન કરે અને તે પછી જ દોષ હોય તો ઉચિત કરે. વળી પહેલાં શિક્ષા કરવી અને પછી પરીક્ષા કરવી, એમાં કશી જ વિચક્ષણતા નથી ! શ્રીમતી સીતાજીનાં હૈયામાં શ્રીરામચંદ્રજી પ્રત્યે દુર્ભાવ નથી. તેમને આટલાં આટલાં ો જેની બેદરકારીથી અને જેના અન્યાયથી વેઠવાં પડયાં, પણ એ મહાસતીના હૃદયમાં શ્રીરામચંદ્રજી પ્રત્યે લેશ દુર્ભાવ પ્રગટયો
..મહસતી સહેતાજીનું દિવ્ય અને દીક્ષા....
૧૨૩