________________
૧૧૬
.રામ નિર્વાણ ભગ
અને દિવ્ય કરાવનારને માટે ય ભય જેવું કશું જ નથી, એટલે હું ઇચ્છું છું કે સર્વ લોકોની સમક્ષ દેવી દિવ્ય કરો અને તે પછી જ શુદ્ધ બનેલાં તેમની સાથે મારો ફરી વારનો ગૃહવાસ હો !'
હજુ પણ લોકાપવાદ શ્રીરામચંદ્રજીના હૈયામાંથી ખસતો નથી. શ્રીમતી સીતાજીનો તેટલો અશુભોદય પણ બાકી છે. વળી ભવિતવ્યતા પણ એવી છે કે, શ્રીમતી સીતાજીની સાથે શ્રીરામચંદ્રજીનો પુન: ગૃહવાસ થવાનો નથી. શ્રીરામચંદ્રજીની આ નીતિ-રીતિ શ્રીમતી સીતાજીના હૈયામાં એવી અસર નિપજાવશે, કે જે અસર થયા પછી શ્રીરામચંદ્રજી ગમે તેટલું વિનવે તે છતાં ય શ્રીમતી સીતાજી ગૃહવાસ માટે કોઈપણ રીતે તત્પર બનશે જ નહિ.
| દિવ્ય માટે તૈયારી શ્રીરામચંદ્રજીએ દિવ્યની વાત એવી ઢબથી રજૂ કરી છે કે, તેનો સ્વીકાર ર્યા વિના ચાલે નહિ. એ કહે છે કે, દિવ્યમાં ભય કયારે ? દિવ્ય કરાવનારને ભય ત્યારે, કે જ્યારે સામાની સચ્ચાઈમાં તેને શંકા હોય; પણ મને પરિપૂર્ણ ખાત્રી છે કે, શ્રીમતી સીતા સતી છે. એ જ રીતે દિવ્ય કરતાં શ્રીમતી સીતાને ય ભય રાખવાનું કારણ નથી, કારણકે તેને પણ પોતાની નિર્મળતા માટેની ખાત્રી છે. આમ હોઈને, દિવ્ય કરવામાં બન્નેમાંથી એકેયને ભય નથી અને દિવ્ય કરવાથી ખોટો પણ લોકાપવાદ નાશ પામી જવાનો; પછી શુદ્ધ એવાં તેમને સ્વીકારવામાં મને કશો જ અત્તરાય નડે તેમ નથી. શ્રીરામચંદ્રજીએ આવો ભાવ વ્યક્ત કરવાથી. શ્રીલક્ષ્મણજી આદિએ પણ એ વાતનો ‘એમ થાઓ !' એમ કહીને સ્વીકાર કર્યો.
હવે શ્રીમતી સીતાજીના દિવ્ય માટેની તૈયારી થવા માંડી, તરત જ અયોધ્યાનગરીની બહારના ભાગમાં વિશાળ મંડપો ખડા કરી દેવામાં આવ્યા અને તે મંડપોમાં મંચશ્રેણી ગોઠવવામાં આવી. તે મંડપોમાં આવીને રાજાઓ, અમાત્યો અને પીરજનો પોતપોતાની લાયકાત મુજબના સ્થાને બેઠા. બિભીષણ અને સુગ્રીવ આદિ