________________
૧૧)
રિમ જિવણ ભા૭....
ગુરૂઓની લઘુતાનું નહિ પણ મહત્તાનું જ કારણ છે. યોગ્ય શિષ્યના અતિ ઉત્તમ કાર્યની અનુમોદના કરતાં એમે ય બને. શિષ્ય કરેલી શાસન પ્રભાવનાથી હૈયું એવું પુલિત બની જાય છે. પોતે ગુરૂ હોવા છતાં ય. શિષ્યનું સન્માન કરવાનું તેમને મન થઈ જાય.
સભા : એમાં શિષ્યની લાયકાત ગણાય ?
પૂજયશ્રી : શિષ્ય ફલાય, પોતાના શિષ્યત્વને ભૂલે, ગુરૂના વિનયને ચૂકે, તો તે નાલાયક ઠરે; પણ યોગ્ય શિષ્યો પોતે ગમે તેટલા શાસનપ્રભાવક બને તે છતાંય, ગુર્નાદિકના વિનય આદિને ચૂકે જ નહિ. ગુરૂ પોતાનું સન્માન કરે એવી લાલસા એમને ન હોય. એ તો એમજ માને કે, આ ગુરૂદેવ કેટલા બધા શાસનરત છે કે, હું શિષ્ય હોવા છતાં ય મારું આવું સન્માન કરે છે? યોગ્ય આત્માઓ, યોગ્યનું યોગ્ય બહુમાન કરવામાં પણ તત્પર જ હોય છે. ભણવા આવેલા પણ શ્રી આર્યરક્ષિત મહાત્માનું મહર્ષિ શ્રી વજસ્વામીજીએ બહુમાન કર્યું હતું. સિંહગુફાવાસી આદિ મુનિઓનું તેમજ સ્થૂલભદ્રજીનું પણ તેમના ગુરૂદેવે બહુમાન કર્યું હતું ને ? એ બહુમાન વસ્તુત: શિષ્યનું નથી, પણ ગુણનું છે. શાસનને પામેલા સદ્ગુરૂઓના હૈયામાં ગુણો પ્રત્યે બહુમાન ન હોય એ બને જ નહિ. ગુણો પ્રત્યે બહુમાન ધરાવનારા પુણ્યાત્માઓ ગુણીજનોનાં દર્શનથી પણ ઉલ્લાસ જ પામે. જેમ જેમ અધિકગુણી, તેમ તેમ ઉલ્લાસ પણ વધારે.
આવી રીતે યોગ્ય પિતાઓ પણ અવસરે સુપુત્રોનું સ્વાગત કરે, તો તે સ્વાભાવિક જ છે. અહીં તો પુત્રોને હરાવી શકયા નથી તેમજ પુત્રવાત્સલ્યનો ઉછાળો પણ જબરો છે, એટલે કેમ સામે ગયા ? એ પ્રશ્ન જ અસ્થાને છે.
પિતા-પુત્રનું સ્નેહભર્યું મિલન શ્રીરામચંદ્રજી અને શ્રીલક્ષ્મણજીને પોતાના તરફ આવતા જોઈને, વિનીત એવા લવણ અને અંકુશ તરત જ રથમાંથી ઉતરી
