________________
.સથ સેવક
આદર્શ
રાજાઓને પણ પોતાની સાથે જ લઈને લવણ-અંકુશ પાછા ફર્યા અને પુંડરીકપુરમાં આવી પહોંચ્યા.
ધન્યવાદ અને આશિષ પુંડરીકપુરના લોકોએ લવણ અને અંકુશના પરાક્રમની અને વિજયની ઘણી ઘણી વાતો સાંભળી છે, એટલે તેઓ લવણ અને અંશને જોવા આતુર બનેલા છે. લવણ અને અંકુશ પુંડરીકપુરમાં આવી પહોંચતા; તેમને જોઈને સર્વ લોકો એમજ બોલી રહ્યા છે કે 'વજજંઘ નરેશને ધન્ય છે, કે જેને આવા ભાણેજો મળ્યાં છે. લવણ અને અંકુશ આવી વાતોને સાંભળતાં સાંભળતાં, વજજંઘ રાજા, પૃથુરાજા અને બીજા પણ જીતેલા રાજાઓની સાથે, પોતાના સ્થાને આવ્યા અને શ્રીમતી સીતાદેવીના વિશ્વને પાવન કરવાને સમર્થ એવા ચરણોમાં પડયા. શ્રીમતી સીતાજીએ તે બન્નેના મસ્તક ઉપર ચુંબન કરતાં થતાં તેમને હર્ષનાં અશ્રુઓથી નવડાવી નાખ્યા અને કહ્યું કે, 'તમો બન્ને શ્રીરામ અને શ્રીલક્ષ્મણ જેવા થાઓ !'
શ્રીરામચંદ્રજી સાથેના યુદ્ધની તત્પરતા એ જ વખતે લવણ અને અંકુશ વજજંઘ રાજાને ઉદ્દેશીને કહે છે કે, “હે મામા ! અમારી અયોધ્યા જવાની વાત તમે પૂર્વે કબૂલ રાખેલી છે. તો હવે તેનો અમલ કરો ! લંપાક, રુષ, કાલાંબુ, કુંતલ, શલભ, અનલ, ફૂલ અને બીજા પણ દેશોના આ રાજાઓને આપ અમારી સાથે આવવાની આજ્ઞા ફરમાવો ! પ્રયાણની ભેરી વગડાવો અને દિશાઓને સેનાઓથી આચ્છાદિત કરી દો ! જેણે અમારી માતાનો ત્યાગ કર્યો છે, તેના પરાક્રમને તો જોઈએ !' આ શબ્દોમાં વિનય અને શૌર્ય બન્નેય છે. જે રાજાઓને પોતે જ જીત્યા છે, તે રાજાઓને પણ પોતે સીધી આજ્ઞા ફરમાવતા નથી; વજજંઘને આજ્ઞા ફરમાવવાનું કહે છે. આ વિનયશીલતા છે, વળી માતા પ્રત્યેની ભક્તિ, એ પણ વિનયશીલતા જ છે. એ જ રીતે શ્રીરામચંદ્રજી જેવાની સાથે પણ યુદ્ધ કરવાનો ઉક્ટ ઉત્સાહ છે, એ તેમના શૌર્યને સૂચવે છે.
તાજીનો સંદેશ....૪
