________________
એટલે હવે ખુબ જોશથી યુદ્ધ ચાલવા લાગ્યું. બન્ને ય પક્ષ બળવાન છે અને જ્યાં લડનાર બેય પક્ષો અતિ બળવાન હોય, ત્યાં યુદ્ધ પણ વધારે ભયંકર જ બને. યુદ્ધ ચાલતે ચાલતે, એક્વાર, અતિ બળવાન એવા શત્રુઓએ વજંઘ રાજાના સૈન્યમાં ભંગાણ પાડયું. લવણ અને અંકુશ અત્યાર સુધી યુદ્ધમાં નહોતા ઉતર્યા, પણ હવે તેમનાથી રહેવાયું નહિ. વજજંઘને શ્રીમતી સીતાજી ભાઈ કહેતાં અને શ્રીમતી સીતાજીને વજંઘ બેન કહેતા. બન્નેનો વ્યવહાર પણ સગાં ભાઈ-બેન જેવો જ હતો. લવણ અને અંકુશ પણ એમજ માનતા હતા કે, ‘આ અમારા સગા મામા છે.' પોતાના મામા વજજંઘના સૈન્યમાં ભંગાણ પડેલું જોઈને, લવણ અને અંકુશ ક્રોધે ભરાયા. ક્રોધે ભરાયેલા તેઓ, નિરંકુશ હાથીની જેમ રસ્તામાં જે કોઈ આડે આવે તેને હણતા, પૃથુરાજાના સૈન્યની સામે ધસી ગયા. લવણ અને અંકુશનો આ વેગ પૃથુરાજાનું સૈન્ય લેશ માત્ર પણ સહન કરી શક્યું નહિ. વર્ષાઋતુના વેગબંધ વહેતા પૂરને જેમ વૃક્ષો સહન કરી શક્તાં નથી, ભયંકર પૂરમાં જેમ મોટાં પણ વૃક્ષો તણાઈ જાય છે, તેમ આ બે પરાક્રમીઓના વેગબંધ ધસારાથી અને શસ્ત્રોના મારાથી પૃથુરાજાનું સૈન્ય વિહ્વળ બની ગયું. ખુદ પૃથુરાજાને પણ એમ થઈ ગયું કે, ‘હવે અહીં થોભવામાં સલામતી નથી' આથી તે પોતાના સૈન્ય સાથે યુદ્ધ ભૂમિમાંથી ભાગવા લાગ્યો.
એ વખતે શ્રી રામચન્દ્રજીના પુત્રો-લવણ અને અંકુશે હાસ્ય કરતાં પૃથુરાજાને ઉદ્દેશીને કહ્યું કે,
‘‘અપરિજ્ઞાતંવંશાઠ્યા-મવ્યાવાથ્યાભિહાહવે
વિજ્ઞાતવંશના યૂર્ય, વળાયધ્યે યં ત્વહો ? ???’ ‘અપરિજ્ઞાત વંશવાળા પણ અમારાથી ડરી જઈને, વિજ્ઞાત વંશવાળા એવા પણ તમે રણભૂમિમાંથી કેમ પલાયન થઈ જાઓ છો?
લવણ - અંકુશના આવા ક્થનને સાંભળીને પૃથુરાજા થંભી જાય છે. એટલે પૃથુરાજા પાછો વળીને જવાબમાં તે બન્નેને કહે છે કે,
&&&&&
...સાચા સેવક આદર્શ સીતાજીનો સંદેશ.....૪
૯૧
