________________
૮ બની, સર્વ કર્મોને ક્ષીણ કરી, મુક્તિપદને પામે છે અથવા તો પુણ્યકર્મનો બંધ કરીને દેવલોકમાં જાય છે.
ચક્રવર્તીઓના જે આત્માઓ નિયાણું કરીને જ આવ્યા હોય છે, તે આત્માઓ તો જીવનના અન્ત સુધી સાહાબી ભોગવતા રહે છે અને ચક્વર્તીપણું ભોગવતાં ભોગવતાં મરીને નરકે જ જાય છે. એ સમજી લેવાનું છેલ્લે છેલ્લે પણ બધું છોડીને સંયમ લે તે જ આત્માઓ ત્યાંથી મરીને નરકે જતાં બચે.
....સીતાને કલંક.....(૧-૬
શ્રી રામચન્દ્રજી અને શ્રી લક્ષ્મણજી, એ ત્રેસઠ શલાકા પુરૂષોમાંના છે શ્રી રામચન્દ્રજી બળદેવ છે અને તદ્ભવ મુક્તિગામી છે, જ્યારે શ્રી લક્ષ્મણજી વાસુદેવ છે અને મરીને નરકે જનારા છે. એક જ પિતાના બે પુત્રો : બંનેય શલાકાપુરૂષો, છતાં એક મોક્ષે જાય અને એક નરકે જાય ! કારણ કારણ એ જ કે, બંનેના આત્માઓની ભવિતવ્યતા આદિમાં એવો ભેદ છે !
આપણું સુખ આપણે જ મેળવવાનું છે કર્મદળના યોગથી જે વહેલો મૂકાય તે વહેલો મુક્તિએ જાય. એમાં સગપણ કે સીફારસ કામ લાગે નહિ. આપણી મુક્તિ આપણે જ સાધવાની છે. બીજા માર્ગદર્શક, પ્રેરક, સહાયક હોવાના યોગે ઉપકારક ખરા, પણ ઉંચામાં ઉંચી કોટિનાય ઉપકારક, આપણી મુક્તિને આપણી સાધના વિના, નિકટ પણ લાવી શકે તેમ નથી. મુક્તિ જોઈએ તો આત્માએ જ ઉઘત બનવું જોઈએ. સારાં આલંબનો લેવાનાં, પણ આલંબનો લઈને ય સાધના તો આપણે જ કરવાની. કર્મસત્તામાં કોઈના ભરોસા ઉપર રહ્યા કામ ચાલે તેમ નથી. એ સત્તાને તોડવાનો પ્રયત્ન આપણે જ કરવાનો છે અને એ પ્રયત્ન એ જ સાચા સુખની સાચી ચાવી છે. આપણું સુખ આપણી પાસે જ છે, દૂર નથી પણ ઢંકાયેલું છે કર્મનું ઢાંકણ જતાંની સાથે જ અનંત સુખ પ્રગટી જવાનું છે. આવો પ્રયત્ન જે કોઈ કરશે તે જ સાચુ સુખ પામશે, એ ચોક્કસ વાત છે.
આપણે એ જોઈ ગયા કે, શ્રી ભરતજીએ દીક્ષા ગ્રહણ કર્યા બાદ, અનેક રાજાઓએ, પ્રજાએ અને ખેચરોએ પણ ભક્તિપૂર્વક રાજ્યાભિષેકને માટે શ્રી રામચન્દ્રજીને પ્રાર્થના કરી પરંતુ શ્રી