________________
આંશિયળ અયોધ્યભાગ-૫
૭૨ આવનારીએ પણ દીયરને પુત્ર જેવો ગણવા જેવી ઉદારતા કેળવવી
જોઈએ. આગળના કુટુંબોમાં આ વાત્સલ્ય અને આ ભક્તિ હતી એટલે મોટું પણ કુટુંબ સુખપૂર્વક સાથે રહી શકતું. પરસ્પર આંખમાં અમી રહેતું. ઈર્ષ્યાનું નામ નહિ અને પોતાના ભોગે બીજાને સુખી જોવાની ભાવના. ‘એણે ભોગવ્યું તે મેં જ ભોગવ્યું - આવી ઉદારતા. કોઈ ભૂલ કરી બેસે તોય જતું કરી દે. વાતાવરણ એવું છે કે આવનારી ખોટા સંસ્કાર લઈને આવી હોય તોય સુધરી જાય આજે ? આજે તો આવનારી બગડે નહિ તો નવાઈ. જેટલું સારું ભૂલ્યા તેટલું દુઃખ વધ્યું. શ્રી જિનેશ્વરદેવના ધર્મનું જે ઘરમાં દેવાળું, સિદ્ધાંતની જ્યાં થોડી ઘણી પણ અસર નહિ, ત્યાં આ વાત્સલ્ય, આ ભક્તિ ન હોય; પણ દુર્દશા જ હોય તે સહજ છે.
આજે સંયુક્ત કુટુંબનું બળ કેમ ગયું? આજે ધર્મ તરફ અણગમો વધતો જાય છે, તો તેનું પરિણામ પણ પ્રત્યક્ષ બનતું જાય છે. સંયુક્ત કુટુંબની પ્રથા કેમ નાબુદ થઈ? સંયુક્ત કુટુંબ હોય તો ઓછા ખર્ચે સૌ લ્લિોલ કરે, પરસ્પર શુભ સંસ્કારોની આપ-લે થાય અને નહિ કમાઈ શકનારાનો, અપંગનો તથા થોડું લાવનારો નિર્વાહ થાય તથા વૃદ્ધ બનેલા વડિલો સુખપૂર્વક જીવી શકે. આજે દીકરાઓ સૌ-સૌનું વહેંચી લે છે અને કેટલીકવાર એટલી તો ખરાબ હાલત થાય છે કે માતા-પિતાને માટે ખવડાવવાના વારા થાય છે. વારો આવે એટલે દીકરાની વહુને ચૂંક આવે. ખાવાનું આપે તે ભક્તિથી નહિ, કમનનું આપે. સારી ચીજ કબાટમાં રહે. માબાપને ભાણે તો ઠીક-ઠીક ! આજની સ્ત્રીઓને ધણી અને પોતાના જ છોકરાં, સપત્નીનાં તો નહિ, બે સિવાયનાને પાળવાનું ગમે છે ? બધી એવી નથી, પણ મનોવૃત્તિ કેવી છે કે જુઓ ! ખવડાવે પીવડાવે એ એક વાત છે અને મોટા તરફ ભક્તિથી તથા નાનાં તરફ વાત્સલ્યથી વર્તે, એ જુદી વાત છે. વાત-વાતમાં છણકી જતાં આજે વાર ન લાગે. મા-બાપ જરા ગંદા રહેતા હોય, એમને કાંઈ દર્દ થયું હોય ને ચાકરી કરવી પડે, તો દુનિયાની શરમે કરે, પણ નસ્કોરાં ફૂલે, મોઢું ચઢે, એને
