________________
ૐ સપત્નીના સંતાનો સારાં એવું સ્ત્રીથી બોલાય ? આ કહે છે કે ‘તારી જ પરિચર્યાથી મારો પુત્ર અને મારી પુત્રવધુ અટવીનાં કષ્ટોને સંધી શકયા છે ! અર્થાત્ તારા જ પ્રતાપે આજે હું આ બેના દર્શન કરવાને ભાગ્યશાળી નિવડી શકી છું.
h-2c0)
*">G 2003)}G
નિંદા કરતા પ્રશંસા વધારે ભયંકર છે આ પ્રશંસાનો શ્રી લક્ષ્મણજીએ જે જવાબ વાળ્યો છે તે પણ
તેમની ઉત્તમતાનો પ્રતિભાસ કરાવનારો છે. આવા પ્રસંગો કસોટીના ગણાય. સેવાનું ફળ આવા પ્રસંગે હારી જ્યાં વાર લાગે નહિ. 'હા,
મારા યોગે જ એ' આટલું જો હૈયામાં આવી જાય તો મામલો ખતમ પણ ભાગ્યવાનોને એ આવે જ નહિ. નિંદા સાંભળી લેનારા હજી ઘણા પણ પ્રશંસામાં નહિ મૂંઝાનારા થોડા. પોતાની નિંદા થતી સાંભળી ગુસ્સો ન આવવા દેવો અને સમતા જાળવવી એ મુશ્કેલ જરૂર છે, પણ પ્રશંસા સાંભળતા આત્મા લેપાય નહિ, મદે ચઢે નહિ, મદે ચઢી એલફેલ બોલે નહિ એ વધારે મુશ્કેલ છે. નિંદા કરતાં પણ પ્રશંસાના યોગે આત્મા ઝટ ભાનભૂલો બની જાય છે એ દૃષ્ટિએ જ નિંદા કરતાં પ્રશંસા ભયંકર છે.
આજે ખોટી પ્રશંસાએ સમાજમાં ઓછો સડો ઘાલ્યો છે ? વેષધારીઓ, ચારિત્રહીનો અને ઉત્સૂત્રપ્રરૂપકો આજે સમાજમાં લહેરથી કેમ જીવી શકે છે ? સુસાધુઓ કરતાં એવાઓને સમાજમાં કેટલીકવાર વધારે આદર કેમ મળે છે ? શ્રીમન્તો એવાઓની પાસે કેમ આંટા ખાય છે ? અને દેવ-ગુરુ-ધર્મ પ્રત્યે બહુમાન વિનાના શ્રીમન્તો તથા બીજાઓ - ‘આજે અમે જ સમાજ્ના ખરા કલ્યાણ વાંછુ છીએ' એવા મદમાં છકેલા કેમ દેખાય છે ? આ વસ્તુ વિચારવા જેવી છે.
વેષધારીઓ, ચારિત્રહીનો અને ઉત્સૂત્રપ્રરૂપકોની પાસે એક કીમિઓ છે. પહેલી વાત તો એ કે આ વેષ છે અને બીજી વાત એ કે કીમિઓ છે. એની પાસે જાય તેને એ પાણી-પાણી કરી નાંખે, ભારોભાર પ્રશંસા કરે, ભાટવેડા ય કરે અને ભાંડવેડા ય કરે. પેલાની અને એને જ ગમતું હોય તેની પ્રશંસા કરવામાં ભાટ બને અને એને ન ગમે તેવાની નિંદા કરવામાં ભાંડ બને.
