________________
h-)c)"
શિયાળ અયોધ્યા
૧૩ લબ્ધિધર હોય છે. કૌતુકપ્રિય હોવા છતાં પણ તીર્થયાત્રાદિક કરનારા
હોય છે અને તેમના પ્રત્યે રાજાઓ આદિનો એટલો વિશ્વાસ અને ભક્તિભાવ હોય છે કે અત્ત:પુરમાં પણ પ્રવેશ કરવાની છૂટ રહે છે. શ્રી નારદજી અન્ત:પુરમાં આવ્યા એટલે શ્રી રામચંદ્રજી અને શ્રી લક્ષ્મણજીની માતાઓએ ભક્તિથી નમન કર્યું. પણ મોઢા ઉપર વિષાદની છાયા સ્પષ્ટ છે. આથી શ્રી નારદજીએ ભક્તિથી નમ્ર એવી તે બંનેયને તેમની ઉદાસીનતાનું કારણ પૂછ્યું.
આના ઉત્તરમાં શ્રીરામચન્દ્રજીની માતા અપરાન્તિા દેવીએ કહ્યું કે, હે દેવર્ષિ ! રામ અને લક્ષ્મણ નામના મારા બે પુત્રો, તેમના પિતાની આજ્ઞાથી, પૂત્રવધુ સીતાની સાથે વનમાં ગયા. ત્યાં સીતાનું અપહરણ થવાથી તે બંનેય લંકામાં ગયા, પણ યુદ્ધમાં શ્રી રાવણે લક્ષ્મણને શક્તિથી તાડિત્ કર્યો. આથી તે શક્તિના શલ્યનું ઉદ્ધરણ કરવાને માટે વિશલ્યાને ત્યાં લઈ જવામાં આવી, પણ તે પછી શું બન્યું, તે જીવે છે કે નહિ, એ સંબંધી કાંઈ જ અમે જાણતા નથી.
આટલું કહેતાં કહેતાં તો અપરાન્તિા (કૌશલ્યાદેવી) “હા. વત્સ ! હા, વત્સ !' એમ કરૂણ સ્વરે બોલતી રડી પડી અને શ્રી લક્ષ્મણજીની માતા સુમિત્રાદેવી પણ રડી પડી.
કરૂણ સ્વરે રૂદન કરતી શ્રી રામની માતા અપરાજિતાને અને શ્રીલક્ષ્મણની માતા સુમિત્રાને શ્રી નારદજીએ કહ્યું કે તમે રડો નહિ; સ્વસ્થ બનો, તમારા પુત્રોની પાસે હું જઈશ અને તે બંનેયને અહીં લઈ આવીશ.'
આ પ્રમાણે તે બંનેયને વચન આપીને, શ્રી નારદજી ત્યાંથી નીકળ્યા અને લોકમુખે શ્રી રામચંદ્રજીના ખબર મેળવીને આકાશમાર્ગે લંકામાં શ્રી રામચંદ્રજીની પાસે આવી પહોંચ્યા. શ્રી રામચંદ્રજીએ પણ તેમનો સત્કાર કરીને પૂછ્યું કે હે દેવર્ષિ ! આપ સ્વયં અત્રે કેમ પધાર્યા?
આ પ્રશ્નના ઉત્તરરૂપે શ્રી નારદજી શ્રીરામચન્દ્રજીની અને શ્રી લક્ષ્મણજીની માતાઓના દુ:ખનો સઘળોય વૃત્તાન્ત શ્રી રામચંદ્રજીને કહી સંભળાવ્યો.
