________________
૨૧૪
શિયાળ અયોધ્યા...ભાગ-૫
સાહાબી ચક્રવર્તી પાસે નથી, છતાંપણ ચક્રવર્તીની સત્તા અને ભોગસામગ્રી આ દુનિયામાં સર્વશ્રેષ્ઠ હોય છે. એમ કહીએ તો ચાલે; પણ આવી ઉંચામાં ઉંચી કોટિની રાજ્યસંપત્તિ પામનારા અને ભોગવનારા ચક્રવર્તીઓ જો ચક્રવર્તીપણામાં જ મરે તો નિયમ સાતમી નરકે જાય એમ જ્ઞાનીઓ કહે છે, વિચારો કે રાજ્યસંપત્તિ દુ:ખકર કે સુખકર ? ભોગવટાની દશામાં એ સુખદ લાગે તે બનવાજોગ છે, પણ પરિણામે તો એ દુઃખકર જ છે. અને રાજ્યલક્ષ્મી સામાન્ય રીતે પણ સ્વભાવથી જ અનેક પાપોથી ખરડાએલી હોય છે,
એટલે એને માટે વિવેકી આત્માઓ તો એ જ ઉચ્ચારે કે, રાજ્યલક્ષ્મી 3 મહાદુઃખકર છે.
શ્રી ભરતજીએ જ્યાં એટલું જ કહ્યું કે, 'હે દેવ ! બહુ દુઃખને કરનારી રાજ્યલક્ષ્મીને હું મૂક્વાને ઇચ્છું છું. એટલે શ્રી રામચંદ્રજી તો ચૂપ જ થઈ ગયા. હવે શું કહે? રાજ્યલક્ષ્મીને સુખકર કહે? રાજ્યલક્ષ્મીને દુ:ખકર માનવી એ તારી ભ્રમણા છે એમ કહે? રાજ્યલક્ષ્મી દુઃખકર જ હોત તો શ્રી તીર્થંકરદેવના આત્માઓએ પણ કેમ ભોગવી? એમ કહે ? આમ સત્યનો અપલાપ કરે એટલે સમ્યક્ષ્ય ભાગે. કપિલ ! અહીં પણ ધર્મ છે અને ત્યાં પણ ધર્મ છે. એટલું મરિચીએ કહ્યું, પણ શાસ્ત્ર કહે છે કે એ તો સમ્યક્તનું વમન હતું !
શ્રી રામચંદ્રજીની જગ્યાએ આજના કહેવાતા ધર્મીઓ હોય તો શું કહે ? આના વિરોધીઓ તો શ્રી ભરતજીને મૂર્ખ, અજ્ઞાન, કાચી બુદ્ધિના, અક્લ વગરના, ભોગસુખની ગમ વગરના વગેરે વગેરે કહે એ બનવાજોગ છે, કારણકે એ બિચારાઓ ભોગસુખોને માટે તરફડી રહ્યા છે. બેઠા બેઠા કલ્પનાઓ કરી કરીને દેવી સુખો (?) નો એવાઓ અનુભવ કરી રહ્યા છે. એમને સંસારમાં ભોગથી ખદબદતું સ્વર્ગ ઉતારવું છે, એટલે ભોગ પાછળ પાગલ બનેલા એ બિચારા પામરોને શ્રી ભરતજી જેવા પરમ વિરાગીને માટે જેમ તેમ બકવાનું મન થાય, તો એમાં દુ:ખ કે આશ્ચર્ય થવાને કારણ નથી; કારણકે તે બિચારા
