________________
કારમા દુ:ખો બરાબર દેખાયા કરે અને ભયભીત બની જવાય તો તેવા કોઇ ગુરૂકર્મી આત્માઓ સિવાય પ્રાય: લઘુકર્મી આત્માઓ એ વિષયસુખોથી લોભાય નહિ.
શ્રીભરતજી પણ પોતાને અપાએલી અને અપાતી વિષયસુખોની સામગ્રી પાછળ રહેલા કારમા દુ:ખોને બરાબર જોઇ રહ્યાા છે એટલે શ્રી રામચંદ્રજીને બહુ જ ટૂંકો પણ ઘણો સચોટ ઉત્તર સંભળાવી દે છે. શ્રી રામચંદ્રજી ત્રણ ખંડની પૃથ્વીને ભોગવવાની વાતો કરે છે, પોતે છત્રધર; શ્રી લક્ષ્મણજી મંત્રી અને શત્રુઘ્ન ચામરધર બને એવી વાતો કરે છે, ત્યારે જવાબમાં શ્રી ભરતજી કહે છે કે ‘આપ જ્યારે આ પ્રમાણે કહી રહ્યા છો ત્યારે મારી વાત પણ સાંભળી લો ! ઘણાં દુ:ખને કરનારી રાજ્યલક્ષ્મીને હું મૂકવાને ઇચ્છું છું.'
એકનો રાજ્યલક્ષ્મી ભોગવવાને માટે લલચાવવાનો પ્રયત્ન છે, તે વખતે સામેથી સીધું જ કહી દેવાય છે કે રાજ્યલક્ષ્મી સુખકર નથી પણ બહુ જ દુ:ખને કરનારી છે, અને એથી જ હું આ રાજ્યલક્ષ્મીનો ત્યાગ કરવાને ઇચ્છુ છું.
રાજ્યલક્ષ્મી અનેક પાપોથી ખરડાયેલી હોવાથી મહાદુઃખકર છે
રાજ્યલક્ષ્મી બહુ દુ:ખકારક છે એ વાત લઘુકર્મી આત્માઓ સિવાય બીજાઓને ગળે નહિ ઉતરે. જેની વાતનો પાર પામવો હોય તેની દૃષ્ટિને સમવી પડે અને એ દૃષ્ટિ કાંઇક કેળવાય તો વસ્તુ સમજાય. વિરાગી આત્માઓની વાતો રાગમાં બહુ ખૂંચેલા આત્માઓને ગળે ન ઉતરે. એમાં આશ્ચર્ય પામવા જેવું કાંઇ છે જ નહિ. ચક્વર્તીની રાજ્યસંપત્તિ સર્વ શ્રેષ્ઠ હોય છે. છ ખંડનું એક્સરખું આધિપત્ય એ ભોગવે છે. એક રીતે એમ કહેવાય કે મનુષ્યની દુનિયામાં એને જેવી સત્તા અને ભોગસામગ્રી મળે છે તેવી ધર્મચક્રવર્તી સિવાય બીજા કોઇને મળતી નથી. ધર્મચક્રવર્તી શ્રી તીર્થંકરદેવોની આજુબાજુ જે સામગ્રી પથરાએલી રહે છે તે ચક્રવર્તીઓ પાસે પણ હોતી નથી. ઇન્દ્રો પણ શ્રી તીર્થંકરદેવની સેવામાં ખડે પગે તત્પર હોય છે. એ
તૈલપાત્ર ધારક-શ્રેષ્ઠપુત્ર...
૨૧૩
O Y
