________________
૧૮૪ એમાં આશ્ચર્ય પામવા જેવું કાંઇ નથી; અગર તો ‘એ વસ્તુ સર્વથા અશક્ય જ છે' એમ માનવા જેવું પણ નથી ! આ વસ્તુનો ખ્યાલ આપવાને માટે જ્ઞાની ભગવંતો તૈલપાત્ર ધારકનું દૃષ્ટાંત આપે છે. ઉંચા પ્રકારનું અપ્રમાદ સેવન કેમ થઇ શકે ? એ બતાવવાને માટે દર્શનાંતરના શાસ્ત્રોમાં પણ તૈલપાત્ર ધારકનું દૃષ્ટાંત આપવામાં આવ્યું છે.
એ દૃષ્ટાંત ભયભીત બનેલો આત્મા કઇ રીતે ઇન્દ્રિયો આદિ ઉપર કેટલો બધો કાબૂ કેળવી શકે છે, એ દર્શાવનારૂં છે. એક ધર્મી રાજાએ કઇ યુક્તિ કરીને એક શ્રેષ્ઠિપુત્રને અપ્રમત્તતાનો અનુભવ કરાવવા દ્વારા ધર્મ પમાડ્યો, એની એ કથા છે.
દાન સન્માનાદિથી લોકોને ધર્મરાગી બનાવનાર રાજા તિશત્રુ રાજા સ્વયં શ્રી જિજ્ઞેશ્વરદેવના દર્શનનો શ્રદ્ધાળુ છે, ડાહ્યો છે અને પરોપકાર માટેના ઉપાયો યોજ્વામાં સ્વભાવથી જ પ્રવીણ છે. એ રાજાએ પોતાના નગરમાં મોટાભાગના જનસમૂહને શ્રી નિશાસનની પ્રત્યે અનુરાગવાળો બનાવી દીધો છે. રાજાએ દાન અને સન્માનાદિ ઉપાયો યોજ્ના દ્વારા પોતાના અમાત્યોને, નગરના શ્રેષ્ઠીઓને અને પ્રજાજનોને પણ મોટેભાગે ધર્મી બનાવી દીધા છે. ખરેખર સાચા ધર્મો અને સામગ્રી સંપન્ન આત્મા દ્વારા આવી બીજા આત્માઓને ધર્મ પમાડવાની પ્રવૃત્તિ થવી એ સહજ છે.
મનમાં એમ નહિ વિચારતા કે, ‘એ તો એમનાથી બન્ને, આપણાથી નહિ." રાજાના એ કૃત્યની અનુમોદના કરવી અને પોતાનાથી બને તેટલા પ્રયત્ન, બીજાઓ ધર્મી બને એ માટે કરવાનો નિશ્ચય કરવો એ ધર્માત્માની ફરજ છે. એ માટે ઉદારતા ગુણને પણ કેળવવો પડશે. કૃપણતા અને મોહમસ્તતા બંનેને હઠાવ્યા વિના ઉદારતા નહિ આવે. દાન અને સન્માન એ બે વસ્તુઓ સામાને સ્ટેજમાં ખેંચી શકે છે. પેટ ભરાય અને સાથે આદર પણ મળે, તે કોણ ન ઇચ્છે ? તમારે આવડત કેળવવા જેવી છે. તમારી પેઢીના નોકરોને ધર્મી બનાવવાનો કોઇ દિવસ પ્રયત્ન તો ઠીક, પણ વિચારેય કર્યો છે ?
-c**
*0XePG 3000)???'
