Page Text
________________
શિયાળ યોધ્યભાગ-૫,
૧૫૪ આરાધના કરે. વાત તો એ હતી કે ધર્માચરણરૂપ વ્યાપાર કરવાને
અશક્ત એવો પણ આત્મા, આત્મચિંતાવાળો બન્યો હોય તો ધર્મની આરાધનાથી વંચિત રહી તો નથી. અનેક પ્રકારે મોક્ષમાર્ગની આરાધના થઈ શકે છે અને એથી આત્મચિંતાવાળા બનેલાને માટે તેનામાં જન્મેલી આત્મચિંતા દુર્દશારૂપ કે મહાપીડારૂપ બનતી નથી. એટલું ચોક્કસ છે કે આવો દુર્લભ મનુષ્યભવ પામીને પણ કરવા કરાવવા અનુમોદવારૂપે ધર્મારાધના કરવામાં જે ત્રુટિ રહેતી હોય તેનું દુ:ખ થાય, પણ તે દુ:ખ મૂંઝવણ પેદા કરનારૂં નથી, પણ ધર્મની આરાધના કરવાને માટે વીર અને ધીર બનાવનારું છે. અનુમોદનામાં બે વાત હોય છે. પહેલી વાત તો એ કે કરનાર અને કરાવનાર બન્નેની પ્રવૃત્તિ જોઈ ખૂબ પ્રમોદ થવો અને બીજી વાત એ કે પોતાનાથી તે નથી બનતું તેનો શોક થવો જોઈએ. અનુમોદનામાં આનંદ અને શોકનું સંમિશ્રણ થયેલું હોય છે. બીજા કરે કરાવે છે તેથી આનંદ અને પોતે તેમ નથી કરી શકતો એનું દુ:ખ. આ આનંદ તેમજ આ દુઃખ બનાવટી નહિ જોઈએ અને આ આનંદ તથા આ દુઃખ તેનું જ બનાવટી ન હોય કે જે શક્ય કરવા કરાવવાથી ઉપેક્ષા કરનાર ન હોય.
આ વસ્તુ સમજવાને માટે શ્રી બલભદ્ર મહર્ષિની, રથકાર ની અને હરણીયાની વિચારણા યાદ રાખી લેવી એ બહુ જ જરૂરી છે. ‘ત્રણેય સાથે મર્યા અને ત્રણેય દેવલોક પામ્યા માટે કરનાર, કરાવનાર અને અનુમોદનાર ત્રણેયને સરખું ફળ. આટલું યાદ રાખ્યું છે, પણ ત્રણેય કઈ સ્થિતિ અને કઈ વિચારણામાં રક્ત હોવાના કારણે એકસરખા આયુષ્યના બંધવાળા બન્યા? તે યાદ જ ન રાખે તે બને ?
તે જેને યાદ હોય તે તો કદિપણ એકલા અને અનુમોદનારૂપ ધર્મને પકડવાની વાત ન કરે. અનુમોદનાને પણ સાચી બનાવવી હોય અને અનુમોદનાના પણ વાસ્તવિક લાભને મેળવવો હોય, તો વસ્તુસ્વરૂપને સમજો. અનુમોદના એકલા આનંદરૂપ જ નથી, પણ દુ:ખરૂપે પણ છે એ ન ભૂલો. બીજો કરે - કરાવે તેના આનંદની સાથે પોતે કરી - કરાવી શક્તો નથી એનું દુ:ખ હોય, તો જ તે સાચી અનુમોદના છે. પોતે નથી કરી-કરાવી શકતો, એ વસ્તુ સાચી રીતે દુઃખરૂપ ક્યારે લાગે ? જ્યારે
| SR No. | 022832 |
| Book Title | Jain Ramayan Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramchandrasuri, Shreyansprabhsuri |
| Publisher | Smrutimandir Prakashan |
| Publication Year | 2011 |
| Total Pages | 346 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |